maandag 11 mei 2015

Eenzaamheid niet gevolg van gebrek aan sociale vaardigheden, maar van sociale faalangst - Wat zegt dat over onze samenleving?

De resultaten van de studie Choking under social pressure: social monitoring among the lonely (betaalpoort) wijzen er op dat de eenzamen onder ons niet minder sociaal vaardig zijn, maar dat ze meer last hebben van sociale faalangst.

De onderzoekers laten zien dat studenten die hoger scoorden op een eenzaamheidsvragenlijst, slechter presteerden op testen voor sociale sensitiviteit, zoals het kunnen herkennen van emoties aan gelaatsuitdrukkingen of stemgeluid.

Maar: dat was alleen het geval als er bij was verteld dat mensen die hoog scoren op zulke testen sociaal succesvoller zijn en gemakkelijker relaties aangaan en in stand houden.

Dit in tegenstelling tot het geval als was verteld dat het hoog scoren op deze testen wijst op het goed problemen kunnen oplossen en op succes op school en in de beroepsloopbaan. In dat laatste geval presteerden de eenzame studenten net zo goed als de niet-eenzamen.

Dat lijkt er op te wijzen dat eenzaamheid niet voortkomt uit een gebrek aan sociale vaardigheden, maar uit een hoge mate van sociale faalangst. Dus uit de vrees niet te kunnen voldoen aan de verwachtingen die anderen hebben van jouw sociale capaciteiten.

Dat is een interessant resultaat. Want het geeft ons inzicht in de relatie tussen de individuele en de maatschappelijke oorzaken van eenzaamheid.

Denk voor wat die maatschappelijke oorzaken betreft even terug aan het bericht Pak eenzaamheid aan als een collectief probleem - mijn advies voor de Nationale Eenzaamheid Prijs 2014. We hebben met zijn allen een maatschappij laten ontstaan waarin onze sociale contacten wisselend en vaak precair zijn. We hebben vaak wel vrienden, maar die zijn er niet als een vanzelfsprekendheid. We kunnen ze kwijtraken en weten dan wel of niet nieuwe vrienden te maken.

Dat betekent dat ons sociale leven een uitdaging is. We moeten laten zien dat we daarin goed mee kunnen doen. En dat is precies een toestand waarin faalangst de kop kan opsteken, sociale faalangst dus.

In een ander soort samenleving, zoals die van de Paleo Sociale Omgeving, zijn sociale relaties veel meer vanzelfsprekend. Je bent als vanzelf onderdeel van een sociaal verband, waarin uiteraard onenigheid en conflicten kunnen bestaan, maar waarin je wordt geaccepteerd, gewoon omdat je er bent. En om wie je bent. Geen omgeving waarin sociale faalangst veel zal voorkomen.

We hebben kortom een maatschappij gecreëerd waarin sociale faalangst gemakkelijk kan ontstaan. En de een is daar gevoeliger voor dan de ander. Zie daar de maatschappelijke en de individuele oorzaken van eenzaamheid.

Geen opmerkingen: