Het dehumaniseren van minderheden creëert een agressiespiraal - Over Trump (en Wilders)

De onderzoekers Nour Kteily and Emile Bruneau leggen in de Washington Post uit dat het onverholen dehumaniseren (ontmenselijken) van Moslims en Mexicanen door Donald Trump Amerika niet veiliger maakt. Zie Trump says his travel ban will make America safer. Our research shows it will do the exact opposite.

Integendeel, hoe meer minderheden zich gedehumaniseerd voelen, hoe meer ze zich gekrenkt voelen en hoe meer steun ze geven aan gewelddadige (tegenover vreedzame) collectieve protesten.

Dat blijkt uit onderzoek dat Kteily en Bruneau deden in de tijd van de Amerikaanse voorverkiezingen, waarover ze in november vorig jaar rapporteerden: Backlash. The Politics and Real-World Consequences of Minority Group Dehumanization.

Buiten de sfeer van de eigen vertrouwde relaties blijken mensen goed in staat te zijn om vreemden en dan vooral leden van minderheidsgroepen te dehumaniseren. Denk aan akelige periodes uit de mensheidsgeschiedenis, zoals die van de slavernij en van de Holocaust.

Dehumaniseren kun je zien als het proces waarmee mensen hun vermogen tot empathie uitschakelen. Naar dat uitschakelen van empathie deed Bruneau eerder onderzoek, dat ik besprak in het bericht Over het vermogen om je empathie uit te schakelen. En over verantwoordelijke politici.

In dit nieuwe onderzoek ondervroegen Kteily en Bruneau via internet (Amazon's Mechanical Turk) groepen Amerikanen, waarvan enkele met een Mexicaanse of Moslim-achtergrond. De neiging tot onverholen dehumaniseren stelden ze vast op twee manieren. Als eerste legden ze de deelnemers dit plaatje voor waarin de evolutie van de mens wordt afgebeeld:

Je kon dan met een schuifje van rechts naar links aangeven op welke plaats jij vindt dat Mexicanen of Moslims thuishoren. Hoe meer je dat schuifje naar links beweegt, hoe meer jij onverholen dehumaniseert.

De andere manier bestond eruit dat de deelnemers van een aantal termen moesten aangeven in hoeverre ze die op de Mexicanen of Moslims van toepassing achtten. Het ging om termen als "wild, agressief", "achterlijk, primitief", "gewetenloos" en, omgekeerd gecodeerd, "rationeel en logisch" "in staat tot zelfbeheersing".

Het blijkt dan dat de Amerikanen die meer dehumaniseren meer tegenstander zijn van immigratie, meer vooroordelen hebben, politiek gezien meer aanhanger zijn van de Republikeinse partij en meer aanhanger zijn van Trump.

Dat alles zoals je het zou verwachten. Maar hoe zat het met de Mexicanen en Moslims? Degenen van hen die zich meer gedehumaniseerd voelden, bleken dat ook meer terug te doen en het te beantwoorden met vijandige gevoelens.

Dat wijst dus op een zichzelf versterkend proces. Dehumanisering lokt uit tot omgekeerde dehumanisering, een vicieuze cirkel die natuurlijk gemakkelijk groepsconflicten genereert. In de woorden van de onderzoekers:

Practically, these findings suggest that the “vicious cycle” of dehumanization and meta-dehumanization makes society less safe for both majority and minority group members, and suggest that the calls by Trump and Cruz to make Americans safer by imposing policies like databases to track Muslims are likely to backfire.

Dat proces van onverholen dehumanisering lijkt sterk overeen te komen met wat je ziet bij degenen, zoals PVV-stemmers, die hoog scoren op de Sociale Dominantie Oriëntatie (SDO). Zie PVV-stemmers willen overheersen - Over Sociale Dominantie, collectief narcisme en rechts-extremisme. Denk even aan drie van de uitspraken waarmee die SDO wordt vestgesteld:

• Sommige groepen mensen zijn gewoon inferieur aan andere groepen
• Het is oké als sommige groepen betere levenskansen hebben dan andere
• Als bepaalde groepen meer hun plaats kenden, dan hadden we minder problemen

En dat klopt, want Kteily en Bruneau hadden ook die SDO-vragen in hun onderzoek meegenomen. Analyses met die SDO veranderden niets aan de resultaten.

Anders gezegd, net zoals Trump Amerika niet veiliger maakt, integendeel, zal Wilders Nederland niet veiliger maken.