Persoonlijkheid en empathie in de politiek - Meer empathie, sympathie en compassie bij politiek links dan bij politiek rechts

In onze tegenwoordige maatschappij, waarin we naast de kleine kring van vertrouwde anderen ook het veelomvattende sociale domein kennen van onpersoonlijke, anonieme contacten en zelfs van vreemden waarover we alleen indirect informatie hebben, is er veel ruimte voor de ontwikkeling van een breed scala aan persoonlijkheidsverschillen. Die verschillen blijken in kaart te kunnen worden gebracht met de dimensies van de zogenaamde Big Five:

• Openheid versus geslotenheid (open staan voor nieuwe ervaringen tegenover conservatief en traditioneel)
• Nauwkeurigheid/zorgvuldigheid versus slordigheid
• Extraversie/sociabiliteit versus introversie/terughoudendheid
• Vriendelijkheid versus egoïstisch/koud/wantrouwend
• Emotionele stabiliteit versus snel ongerust en angstig zijn

We zagen eerder dat er in een eenvoudiger en kleinschaliger samenleving eerder een Big Two bestaat: persoonlijkheidsverschillen zijn gereduceerd tot verschillen in pro-socialiteit (hoe hulpvaardig je bent) en in ijver (hoeveel je je inspant voor het collectief). Die twee samengenomen overlappen nogal met de vierde dimensie van de Big Five: of je vriendelijk bent tegenover anderen of daarentegen egoïstisch, koud en wantrouwend. In termen die op dit blog vaak terugkomen: of je meer gemeenschapsgedrag vertoont of daarentegen meer statuscompetitiegedrag.

Een sociaalwetenschappelijk onderzoeksthema is hoe persoonlijkheidsverschillen in de tegenwoordige maatschappij uitwerken op politiek-ideologische houdingen. 

Zo weten we uit onderzoek dat het onderscheid tussen politiek links (liberal) en politiek rechts (conservative) sterk samenvalt met dat onderscheid tussen gemeenschapsgedrag en statuscompetitiegedrag. Mensen die centrum-links stemmen, scoren hoger op vriendelijkheid dan mensen die centrum-rechts stemmen en wat waarden betreft, staan ze meer voor gelijkheid en zorg voor zwakkeren.

Uit de nieuwe studie Are Liberals and Conservatives Equally Motivated to Feel Empathy Toward Others? blijkt nu dat dit onderscheid overeenkomt met het verschil in de mate van empathie die mensen voelen voor anderen. Het onderzoek werd uitgevoerd in de Verenigde Staten, Israël en Duitsland en laat zien dat mensen die zichzelf meer politiek links positioneren meer gemotiveerd zijn om empathie, sympathie en compassie met anderen te voelen dan mensen die zichzelf meer politiek rechts positioneren. 

Ook ging links zijn gepaard met een grotere bereidheid om hulp te verlenen dan rechts zijn. Wat weer geheel verklaard werd door dat verschil in empathie, sympathie en compassie.

Kortom: persoonlijkheidsverschillen hebben hele reële uitwerkingen op politieke houdingen.