Op 17 juni, schoot de 21-jarige Dylann Roof negen mensen neer die in de Emanuel African Methodist Episcopal Church in Charleston in Zuid Carolina meededen aan een Bijbelstudie.
Daarbij moet hij hebben geroepen "I have to do it. You rape our women and you're taking over our country. And you have to go." Later bleek dat hij online contacten had gehad met White Supremacists . Een van de slachtoffers was dominee en senator Clementa C. Pinckney, die protesten had georganiseerd na het neerschieten van de zwarte jongeman Walter Scott door een blanke politieagent.
Was dit een incident? Of zijn zulke voorvallen te vergelijken met de kanaries in de kolenmijn? Dat wil zeggen, de kanaries die mijnwerkers mee naar beneden namen om hen tijdig te waarschuwen voor giftige gassen. Laten ze zien wat er in de maatschappij ondergronds broeit en geven ze uiting aan ongenoegen, gefrustreerdheid en zich bedreigd voelen en de daaruit voortkomende agressie?
Dat laatste wordt aannemelijk als je bedenkt dat het bij deze massale schietpartijen (mass shootings) meestal gaat om aanvallen op instituties: scholen, bedrijven, supermarkten, politieke partijen (dat laatste in het geval van Anders Breivik). Het lijkt te gaan om ongearticuleerde agressie tegen onpersoonlijke, maatschappelijke "krachten" of "groepen" die frustratie opwekken. Waarschijnlijk bij heel veel mensen. En bij enkelingen zoveel agressie dat ze in dit soort vreselijke daden zoiets als een "oplossing" zien. Zie eerder mijn bericht Kanaries in een kolenmijn. Waar staat de toename van massale schietpartijen voor? - Peter Turchin.
Het lijkt bij deze daden vaak om narcistische jongemannen te gaan met hoge aspiraties, die mislukkingen meemaken. En die, tegenwoordig vaak via internet, een mogelijke oorzaak menen te ontdekken voor hun falen. De tegenwerking namelijk van anderen, hun medeleerlingen als het om een school killing gaat, of een bevolkingsgroep, zoals de immigranten, de moslims, de christenen, de zwarten.
En als je een maatschappij hebt waarin maatschappelijk succesvol zijn van het hoogste belang is, waarin dus de statuscompetitie voorop staat, dan is iedereen uitgenodigd om mee te concurreren. Waarna het niet valt te vermijden dat er verliezers en mislukkelingen zijn. En voor sommigen is die gedachte om zo iemand te zijn onverdraaglijk. Ze kunnen dan bizarre wegen inslaan om toch nog ergens successen te boeken en vooral: erkenning te vinden.
Wegen die er op gericht zijn om "tegenstanders" te treffen en uit te schakelen. Zwarten in het geval van Dylann Roof en politiek links in het geval van Anders Breivik. Sociaal isolement leidt er dan toe dat ze aansluiting zoeken bij medestanders, zoals bij de White Supremacists door Dylann Roof. Anders Breivik fantaseerde zelf een organisatie bij elkaar (de Knights Templar) nadat zijn poging om een rol te spelen in een anti-immigrantenpartij mislukt was.
Die redenering van te moeten slagen en niet over de reguliere middelen te beschikken om dat voor elkaar te krijgen, komt overeen met de in de sociale wetenschappen bekende anomietheorie (zie Hoe worden sommige jongemannen zo gevaarlijk dat ze aanslagen gaan plegen?) We leggen iedereen op om het hoogste na te streven, maar zijn dan maar slecht in staat om te verhinderen dat daarbij verkeerde middelen worden gebruikt.
Als daar wat in zit, zou dat betekenen dat er voor elke jongeman die om zich heen gaat schieten, vele andere zijn die net zo gefrustreerd zijn, maar nog niet diezelfde stap hebben genomen.
Er is nu onderzoek dat in die richting wijst. Althans daarmee in overeenstemming is. De studie Contagion in Mass Killings and School Shootings laat namelijk zien dat zulke massale schietpartijen anderen er toe aanzet om ook zoiets te doen. Schietpartijen blijken besmettelijk te zijn.
Er is kennelijk een heel sociaal reservoir van mislukkelingen of die dat dreigen te worden, die ontvankelijk zijn voor fantasieën over "tegenstanders" en "gevaren van buiten" die hen plotsklaps opnieuw een doel in het leven lijken te geven. De tegenstanders moeten worden getroffen en uitgeschakeld. (De jongeman Hitler was ook zo'n mislukkeling.)
Als iemand van hen dan het voorbeeld geeft en daar in de media over wordt bericht, dan vergroot dat de kans op een nieuwe schietpartij. De drempel om ook in actie te komen wordt even wat lager. De onderzoekers analyseerden databases van alle massale schietpartijen in de Verenigde Staten en berekenden dat de kans op een volgende schietpartij toenam tot 13 dagen na een eerdere schietpartij. Elk voorval lokt in die periode gemiddeld 0,3 nieuwe voorvallen uit. In het geval van schietpartijen op scholen 0,22 nieuwe voorvallen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten