Een zinvol leven houdt o.a. in dat je pro-sociaal bent (je bekommert je om het welzijn van anderen), dat je waardevolle relaties hebt met anderen, dat je doelgericht en betrokken bent bij je dagelijkse bezigheden, dat je dingen doet waarbij je talenten aan bod komen en dat je een optimistische kijk op het leven hebt. Zie nog eens het vorige bericht.
Ik zei al, dat is om over na te denken. Gedachten die je dan hebt, kunnen bijvoorbeeld zijn:
- Is een zinvol leven niet zo ongeveer het leven dat wenselijk was en veel voorkwam in de Paleo Sociale Omgeving? De sociale omgeving dus waarin de mensheid verreweg het grootste deel van haar bestaan heeft doorgebracht. Die van jagers-verzamelaars die voor hun overleving en hun voortbestaan sterk op elkaar waren aangewezen, in een sociaal verband van persoonlijke relaties. Denk aan de Big Two van de persoonlijkheid in zo een manier van samenleven, zoals bij de Tsimane. Wat daar telt is dat je vrijgevig, bescheiden en vriendelijk bent. En dat je je inspant voor het gezamenlijke welzijn. Als je dat allemaal doet, dan vergroot je de kans op overleving van de groep en dus je eigen overleving. En je voorkomt dat anderen je laten weten dat je verkeerd bezig bent. En ook dat draagt bij aan je kans op overleving.
- Daar komt waarschijnlijk bij dat die inspanningen voor het gezamenlijk welzijn een beroep deden op je natuurlijke talenten. Hoe zo dan? (1) Er was een diversiteit aan activiteiten nodig, die verschillende vaardigheden vereisten. Dus was het efficiënt om de taken zo te verdelen dat iedereen zo veel mogelijk die dingen deed die hij/zij het beste kon. Dus werden de beschikbare talenten zo goed mogelijk gebruikt. (2) Maar ook andersom: degenen met talenten die het meest nuttig waren, zullen, via individuele én groepsselectie, de hoogste overlevingskansen hebben gehad. Die talenten zullen dus in volgende generaties meer zijn voorgekomen. En zo ontwikkelde zich een fit tussen de benodigde taken en de beschikbare talenten. Iedereen moest en kon de dingen doen die het meest bij zijn/haar talenten aansloten en die hij/zij daardoor ook het liefste deed.
- Tja, dat klinkt behoorlijk paradijselijk. Maar die verhalen over het oorspronkelijke paradijs moeten natuurlijk ook ergens vandaan zijn gekomen.
- Maar onze huidige maatschappij en onze manier van samenleven wijken natuurlijk behoorlijk af van die Paleo Sociale Omgeving. Wij groeien veel meer op in een maatschappij waarin er naast dat zinvolle leven van het gemeenschapsgedrag ook een grote dosis statuscompetitie heerst. Zie o.a. dit bericht en dit bericht. Dat is een grote uitdaging, die we maar beperkt het hoofd kunnen bieden. Vandaar de vervreemding.
- Dat blijkt uit al die aanwijzingen dat het meer blootstaan aan statuscompetitie stressverhogend is en onze gezondheid negatief beïnvloedt. Zie o.a. dit bericht. Én het blijkt er dus ook uit dat als je, tegen die stroom in van de om zich heen grijpende statuscompetitie, toch in staat bent om nog enigszins een zinvol leven te leiden, dat dat dan gunstig uitwerkt op je immuunsysteem en je gezondheid.
- Dat is natuurlijk een reden voor optimisme. Het "loont nog" om pro-sociaal te zijn en om de dingen te doen die aan je talenten tegemoet komen, in plaats van de dingen waarmee je alleen maar status verwerft en waarmee je veel geld zou kunnen verdienen.
- Maar toch: daar staat weer tegenover dat er in onze maatschappij grote gezondheidsverschillen bestaan naar sociaaleconomische status. De rijkaards leven flink langer dan de arme sloebers. En bij het rijk worden in onze maatschappij helpt het als je flink meedoet aan de statuscompetitie.
- Kortom: het algehele beeld is complex.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten