Studie Europese Parlement: bezuinigingsbeleid heeft fundamentele mensenrechten aangetast

Het Europese Parlement heeft een studie laten uitvoeren naar de gevolgen van het bezuinigingsbeleid voor de bevolking. Zie het bericht daarover op Euractive: Study: Austerity undermines fundamental rights across the EU. En hier is de link naar het rapport zelf: The impact of the crisis on fundamental rights across Member States of the EUComparative analysis (pdf).

Het rapport geeft een gedetailleerde opsomming van de negatieve gevolgen in de onderzochte landen (België, Cyprus, Griekenland, Ierland, Italië, Spanje en Portugal) op de gebieden van onderwijs, gezondheidszorg, arbeid, pensioenen, toegang tot het recht, huisvesting en vrijheid van meningsuiting en vergadering. De conclusie is dat fundamentele mensenrechten op deze gebieden zijn aangetast. Naar redelijke verwachting ook in andere landen.

Omdat die mensenrechten zijn geregeld in internationale verdragen, constateert het rapport dat de naleving van die verdragen dus niet goed is gemonitord. Daardoor ontstaat de sterke indruk dat de zorg over begrotingstekorten obsessieve vormen aannam en dat dus het terugdringen van die tekorten de allesoverheersende beleidsdoelstelling werd. Niets mocht daarvoor wijken. Dus ook niet de teweeggebrachte menselijke ellende. Er zijn mensenrechten geschonden.

In dat verband is de volgende passage in de beleidsaanbevelingen opvallend:

It rarely appeared that the spending cuts introduced during the crisis were specifically targeted at the wasteful uses of public resources. Rather, it seems that many of the imposed measures were horizontal, indiscriminate cuts across the policy areas they targeted, in order to meet financial savings that were determined in advance.

Anders gezegd: er is rücksichtslos bezuinigd. De opzet was niet om zorgvuldig te zoeken naar onnodige uitgavenposten, waarop zonder veel bezwaar kon worden gekort. Nee, de bezuinigingsopgaven stonden voorop, de reducties moesten koste wat kost worden gehaald. En dus werd over de hele linie bezuinigd.

En dat bevestigt het al langer bestaande vermoeden dat het de bezuinigers niet ging om de tekorten terug te dringen, maar om hun ideologische doel van een kleinere overheid dichterbij te brengen. De crisis was een mooie aanleiding om daar werk van te maken. En daarmee was het bezuinigingsbeleid van meet af aan een onbezonnen en ideologisch gemotiveerde aanval op de verzorgingsstaat. Denk nog even terug aan dit bericht uit 2011: Republikeinen daar en de VVD hier: de ideologie van de kleine overheid.

En opmerkelijk blijft dat die aanval niet alleen werd ingezet door de conservatieven en de liberalen, maar dat de sociaal-democraten er zonder aarzeling aan meededen. Ik verwacht dat hierover in de toekomst nog heel wat interessante politiek-historische studies het licht zullen zien.