Narcisten hebben baat bij sociale vluchtigheid

Klopt het dat narcisten in het sociale domein van de persoonlijke relaties minder "succesvol" zijn dan in het publieke domein? In het bericht Is populisme de uitingsvorm van narcisme in het publieke domein? - Jan-Werner Müller over populisten (en technocraten!) bracht ik die gedachte onder woorden in deze alinea:

Verkerend in de sfeer van persoonlijke relaties kan hun gedrag vaak door anderen in toom worden gehouden. Als ze schade aanrichten, dan is dat als de relaties wisselend zijn. Door hun oppervlakkige charme weten ze gemakkelijk aandacht te trekken en relaties aan te gaan, maar na verloop van tijd krijgen anderen door wat voor vlees ze in de kuip hebben. Zo kunnen narcisten soms een spoor van slachtoffers achter zich laten.

Ja, er is onderzoek dat aanwijzingen in die richting verschaft. Maar dat is vooral laboratoriumonderzoek, met kunstmatig samengestelde groepen.

Een mooi overzicht van onderzoek is te vinden in On the Self-regulatory Dynamics Created by the Peculiar Benefits and Costs of Narcissism:A Contextual Reinforcement Model and Examination of Leadership. Volgens het model dat daar ontwikkeld wordt op basis van het bestaande onderzoek zijn narcisten wel succesvol, vooral voor zichzelf, in wat wordt genoemd de emerging zone, in sociale situaties waarin mensen elkaar nog niet goed kennen. Succesvol wil zeggen dat ze door anderen aantrekkelijk worden gevonden als potentiële vrienden en als mogelijke leiders gezien worden.

Maar dat verandert in de enduring zone, in

sociale situaties waarin mensen elkaar hebben leren kennen en waarin de relaties dus langdurig zijn. Dan maakt hun narcistische (egoïstische, agressieve) gedrag slachtoffers, wat natuurlijk sterk afbreuk doet aan hun aantrekkelijkheid voor vriendschap en leiderschap.

Er is nu nieuw onderzoek dat in dezelfde richting wijst en dat het voordeel heeft dat het is uitgevoerd in een natuurlijke setting: Do Narcissism and Emotional Intelligence Win Us Friends? Modeling Dynamics of Peer Popularity Using Inferential Network Analysis. 

De Poolse onderzoekers namen bij eerstejaarsstudenten, die in studiegroepen waren ingedeeld, aan het begin van het jaar een vragenlijst af en herhaalden dat drie maanden later. In de vragenlijst waren onder meer een narcisme-test opgenomen en een populariteitstest (iedereen gaf aan wie van de anderen hij of zij sympathiek vond).

Toen bleek dat aan het begin van het jaar, toen de studenten elkaar nog nauwelijks hadden leren kennen (de emerging zone dus), degenen met een hoge score op narcisme vaker als sympathiek werden beoordeeld dan degenen die juist lager scoorden.

In de drie maanden daarna ontstonden allerlei vriendschappen en dat was er aan te zien dat gemiddeld genomen de sympathiescores toenamen. Maar dat gold in veel mindere mate voor de narcisten. 

In die drie maanden was er kennelijk tijd geweest om elkaar beter te leren kennen. Er was, zou je kunnen zeggen, een overgang gaande naar de enduring zone. Wat inhield dat anderen van de narcisten de donkere kant leerden kennen. (Denk aan De donkere drie: psychopathie, narcisme en Machiavellianisme.)

Omdat in de vragenlijst ook een test voor emotionele intelligentie was meegenomen, kon worden vastgesteld dat de combinatie van hoge narcisme-score en lage emotionele intelligentie het slechtst uitwerkte. De combinatie van laag narcisme en hoog emotioneel intelligent was het meest succesvol in het maken van vrienden.

Kortom, narcisten hebben baat bij die emerging zone, bij de sociale vluchtigheid in het domein van de persoonlijke relaties. 

En daarnaast natuurlijk bij de sociale vluchtigheid die zo kenmerkend is voor de relaties in het publieke domein.
(De afbeelding is overgenomen van NARCISSISM CARTOONS AND COMICS.)