Dat er in veel landen, ja wereldwijd, een toename is van psychische stoornissen lijkt niet langer omstreden. Monbiot verwijst naar dit artikel uit 2014: The global prevalence of common mental disorders: a systematic review and meta-analysis 1980–2013, waaruit blijkt dat op basis van studies in 63 landen 1 op de 5 personen in het jaar voorafgaand aan de meting leden aan een mentale stoornis. En van bijna 30 procent kon worden vastgesteld dat ze gedurende hun leven aan een stoornis hadden geleden.
Ik moest ook even denken aan de in april van dit jaar verschenen studie Scaling-up treatment of depression and anxiety: a global return on investment analysis, waarin wordt berekend hoeveel gezonde levensjaren zouden kunnen worden gewonnen door meer te investeren in de behandeling van depressie en angststoornissen en hoe groot de economische opbrengsten van die investeringen zouden zijn.
Tegen zulke alarmerende cijfers wordt wel eens ingebracht dat die toename niet zozeer een echte toename zou zijn, maar vooral een toename van aandacht voor psychische problemen en dus een toename van diagnoses. Hoewel dat laatste ook zeker het geval lijkt te zijn, zijn daarnaast de aanwijzingen sterk voor een echte toename van psychisch lijden. Zie De toename van psychische problemen is een echte toename, niet alleen maar een toename van diagnoses en Over psychisch lijden en de mythe van de verwende baby.
Ook is er in het publieke debat een zekere terughoudendheid om die toename in verband te brengen met maatschappelijke ontwikkelingen. Maar Monbiot windt er geen doekjes om:
There are plenty of secondary reasons for this distress, but it seems to me that the underlying cause is everywhere the same: human beings, the ultrasocial mammals, whose brains are wired to respond to other people, are being peeled apart. Economic and technological change play a major role, but so does ideology. Though our wellbeing is inextricably linked to the lives of others, everywhere we are told that we will prosper through competitive self-interest and extreme individualism.En wie zijn het die ons dat vertellen?
men who have spent their entire lives in quadrangles – at school, at college, at the bar, in parliament – instruct us to stand on our own two feet. The education system becomes more brutally competitive by the year. Employment is a fight to the near-death with a multitude of other desperate people chasing ever fewer jobs. The modern overseers of the poor ascribe individual blame to economic circumstance. Endless competitions on television feed impossible aspirations as real opportunities contract.Kan het nog krachtiger en korter worden gezegd? En hoe goed dat het wordt gezegd. Want helaas, niet alleen de onwaarheid, maar ook de waarheid moet vaak herhaald worden om te worden geaccepteerd.
De vraag is natuurlijk: wat er aan te doen? En op die vraag geeft Monbiot dit toch wat onbevredigende antwoord:
This does not require a policy response. It requires something much bigger: the reappraisal of an entire worldview. Of all the fantasies human beings entertain, the idea that we can go it alone is the most absurd and perhaps the most dangerous. We stand together or we fall apart.Onbevredigend, want het is natuurlijk niet het een of het ander. Natuurlijk moeten we met zijn allen veel meer onder ogen zien dat de mens een sociale diersoort bij uitstek is. Maar tegelijk; als het overheidsbeleid zo overduidelijk geïnfecteerd is geraakt door de neoliberale fantasieën over mens en maatschappij en als zulk beleid zo overduidelijk de oorzaken van eenzaamheid en psychisch lijden heeft aangewakkerd, dan is het zaak om dat beleid zo gauw mogelijk om te buigen.
Tal van min of meer concrete beleidsmaatregelen dringen zich op als je dit blog een beetje gevolgd hebt. Zonder uitputtend te zijn:
- Zorg voor meer bestaanszekerheid door een beleid ter bevordering van volledige werkgelegenheid en/of door uitbouw van de sociale zekerheid met een onvoorwaardelijk basisinkomen (beter en dan of).
- Zorg voor betere arbeidsomstandigheden en meer baanzekerheid (in plaats van rotbanen en flexwerk).
- Bevorder de coöperatieve ondernemingsvormen (Gisteren Stiglitz daarover: Joseph Stiglitz proposes co-op models as an alternative to trickle-down economics)
- Geef je er rekenschap van dat de participatiemaatschappij en de verzorgingsstaat geen alternatieven zijn, maar elkaar aanvullen.
- Voorkom een te grote nadruk op verspillende en ziekmakende statuscompetitie door een grotere inkomens- en vermogensgelijkheid, zoals door terugkeer naar progressievere belastingtarieven.
- En natuurlijk door terugdringing van reclame en commercialisering.
- Zorg voor een veiliger schoolomgeving door leeftijdsgemengde groepering
- Bestrijd eenzaamheid door buurtcontacten te bevorderen (ontmoetingsplekken, buurtrechten).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten