Update. Lees nu ook dit kritische onderzoek naar de Nederlandse bacheloropleiding economie: Thinking like an economist?Zouden we beter af zijn als minder jongeren economie of bedrijfskunde studeerden? Ik vroeg me dat eerder af in het bericht waarin onderzoek voorbijkwam dat suggereert dat studenten door het volgen van economievakken egoïstischer, hebzuchtiger en oneerlijk worden en meer geneigd tot corruptie en minder bereid tot samenwerken.
In de vakken economie en bedrijfskunde domineert het (neoliberale) marktdenken, dat wil zeggen, het idee dat het marktmechanisme ervoor zou zorgen dat egoïstisch gedrag van iedereen toch tot maatschappelijk wenselijke uitkomsten leidt. Er mankeert nogal wat aan dat idee. De populariteit ervan heeft er zeker aan bijgedragen dat we een Grote Financiële Crisis (kredietcrisis) achter de rug hebben en dat we te maken hebben met een sterk gegroeide bestaansonzekerheid voor velen en een exorbitante rijkdom voor enkelen. Kortom, het marktdenken werkt maatschappelijk ontwrichtend als het te wijd verbreid is.
Het voorstel van Martin Parker gisteren in The Guardian (Why We Should Bulldoze the Business School) gaat verder dan mijn suggestie van vier jaar geleden aan jongeren om een andere studie te kiezen. Martin Parker, die 20 jaar les heeft gegeven aan een bedrijfskunde-opleiding (business school), stelt voor om alle business schools te sluiten.
Zijn hele betoog is lezenswaardig, maar ik sta even stil bij de passage waarin hij uiteenzet wat de verschillende vakken die aan de bedrijfskunde-opleidingen gedoceerd worden, gemeenschappelijk hebben.
Dat is in de eerste plaats de vanzelfsprekendheid dat de kapitalistische ondernemingsvorm staat voor het einde van de geschiedenis. Het staat voor het economische model dat boven alle andere is uitgestegen en dat nu als wetenschap kan worden gepresenteerd, in plaats van als ideologie.
In de tweede plaats de veronderstelling dat alle menselijke gedrag het beste begrepen kan worden als dat van rationele egoïsten. Dat vormt de achterliggende gedachte van de modellen voor de aansturing van menselijk gedrag ten behoeve van het ondernemingsbelang.
Motivating employees, correcting market failures, designing lean management systems or persuading consumers to spend money are all instances of the same sort of problem. The foregrounded interest here is that of the person who wants control, and the people who are the objects of that interest can then be treated as people who can be manipulated.En in de derde plaats zijn er de universitaire toga's en baretten die het mogelijk maken dit alles te presenteren als wetenschappelijk en dus respectabel.
Because it borrows the gown and mortarboard of the university, and cloaks its knowledge in the apparatus of science – journals, professors, big words – it is relatively easy to imagine that the knowledge the business school sells and the way that it sells it somehow less vulgar and stupid than it really is.Natuurlijk is er ook binnen de business schools ruimte voor kritische geluiden. En zelfs voor vakken als business ethics en corporate social responsibility. Maar het feit dat die ruimte er is, fungeert meer als window dressing, dan als serieuze hervorming. Dat laatste zou het geval zijn als de oorzaak dat zulke vakken nodig zijn, zou worden aangepakt.
Lees vooral het hele betoog van Martin Parker.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten