Een stappenplan tegen eenzaamheid, dat vooral bestaat uit partijen samenbrengen, vergaderen en informatie uitwisselen

Sinds we de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) hebben, heeft de overheid een wettelijke taak om eenzaamheid te bestrijden. In het kader van de decentralisering van taken, ligt deze taak bij de gemeenten. Een tijdje terug kreeg ik het rapport Lokaal sterk tegen eenzaamheid van het Verwey-Jonker Instituut onder ogen, waarin Rianne Verwijs en Trudi Nederland een stappenplan voor gemeenten presenteren voor interventies ter bestrijding van eenzaamheid. Ik was nieuwsgierig waar zo'n stappenplan nu uit zou bestaan. En ik verwachtte dat de laatste stap van dat plan zou bestaan uit een omschrijving van de handelingen of maatregelen die als verwacht gevolg hebben dat eenzaamheid minder voorkomt.

Maar ik werd teleurgesteld. Want dit blijken de stappen te zijn van dat stappenplan:

Stap 1 Formuleer uitgangspunten en doelstelling

Stap 2 Breng de lokale situatie in kaart

Stap 3 Stel een factsheet op met de belangrijkste bevindingen

Stap 4 Organiseer een lokale bijeenkomst

Stap 5 Stel de opbrengst van de lokale bijeenkomst vast

Stap 6 Zorg voor een follow-up

Die bijeenkomst in stap 4 is er een van, je raadt het al, de "relevante organisaties en instellingen". En wat is het doel van die bijeenkomst? Welnu: "partijen samenbrengen, draagvlak creëren, informatie uitwisselen, kansen en knelpunten inventariseren". Dat bevestigt het (voor)oordeel dat veel van het werk in de sociale sector bestaat uit vergaderen, uitwisselen, overleggen, signaleren, dus praten over de problemen in plaats van de problemen aan te pakken. Ik weet wel, dat oordeel klopt niet voluit, maar het is ook niet geheel bezijden de werkelijkheid.

Komt er dan tenminste in Stap 6 iets te voorschijn van wat er dan concreet volgens dit stappenplan gedaan moet worden? Nee, want die laatste stap bestaat weer uit een bijeenkomst, dit maal een werkbijeenkomst, waarin het "definitieve plan van aanpak" wordt vastgesteld. Maar wat die aanpak dan zou moeten zijn, nee, dat staat er niet, en dat was kennelijk vanaf het begin niet de opzet van dit stappenplan. Dat hele stappenplan had ook over willekeurig welk ander probleem kunnen gaan. Over zwerfjongeren, overlast, obesitas, noem maar op.

Nu moet ik natuurlijk niet teveel willen ophangen aan een zo'n stuk dat ik toevallig onder ogen krijg. Dus wilde ik eigenlijk wel meer weten over wat er in de sociale sector op het gebied van bestrijden van eenzaamheid feitelijk wordt gedaan. En van wat er bekend is over de effecten van die interventies. Via de literatuurlijst bij dit stappenplan vond ik dit rapport van het NIDI, waarin interventies ter voorkoming en vermindering van eenzaamheid onder ouderen op hun effecten worden geëvalueerd. Daar kom ik dan een volgende keer op terug.