De onderzoekers analyseerden databestanden van een groot aantal landen, waaronder de data van Eurobarometer. De uitkomst kan worden samengevat in de figuur hieronder.
Op de verticale as staat de economische groei per jaar in percentages, die dus positief en negatief kan zijn. En op de horizontale as zie je veranderingen in tevredenheid met het leven, wat ik maar even kortheidshalve geluk noem. Naar links toe de afname in geluk en naar rechts de toename. Het gaat er dus om wat er linksonder en rechtsboven gebeurt.
Je ziet dan dat positieve economische groei samengaat met een toename van geluk. We zien de lijn rechtsboven stijgen. Naar linksonder kijkend zien we de verwachte afname van geluk bij recessie, dus in perioden van negatieve economische "groei". Maar wat meteen opvalt is dat de afname van geluk in recessies veel groter is dan de toename in perioden van groei. De onderzoekers melden dat die afname tussen de twee en acht maal groter is dan de toename, afhankelijk van land en periode. In de landen van de Europese Unie is de afname zes maal zo groot dan de toename.
Dat dit zo is, klopt met het al bekende inzicht, o.a. naar voren gebracht door Baumeister en door Kahneman en Tversky, dat wij mensen geneigd zijn om sterker te reageren op negatieve ontwikkelingen dan op positieve. In ons evolutionaire verleden was het waarschijnlijk beter om meer op tegenslag en bedreigingen gespitst te zijn dan op voorspoed. Een keer een bedreiging over het hoofd zien, kan immers fataal zijn.
Daarmee samenhangend hebben wij een sterke afkeer van onzekerheid. Dezelfde economische groei in een bepaalde periode maakt dan minder gelukkig als dat gepaard is gegaan met op- en neergang dan wanneer de groei gestaag en doorlopend is geweest. De toenames van geluk in goede tijden worden in dat eerste geval tenietgedaan door de grotere afnames in slechte tijden.
Het mooie is dat de onderzoekers dit ook naar voren brengen als een verklaring voor het bekende gegeven dat economische groei ons niet gelukkiger lijkt te maken. Ik opperde die verklaring nu bijna een jaar geleden in het bericht Mensen hebben liever een gestage geringere inkomenstoename dan een per saldo grotere, maar met ups en downs. En over wat dat voor het beleid betekent. Daarin stond het plaatje hieronder, dat laat zien dat bij een sterke stijging van het gemiddelde inkomen van Amerikanen tussen 1957 en 2002, het percentage van mensen dat zich zeer gelukkig voelt, precies gelijk is gebleven.
Een verklaring hiervan is dus dat die inkomenstoename het saldo is geweest van toenames en afnames. Die afnames waren er door recessies en werkloosheid. En die hebben er wat geluk betreft meer ingehakt dan de toenames.
Conclusie: politici, hou er alsjeblieft rekening mee dat mensen zekerheid nodig hebben. Dat is niet een zwakke eigenschap die je met schouderophalen en "kom op!" kunt afdoen. Zo zitten wij mensen in elkaar.
Maar degenen die het goed hebben, en het goed blijven hebben in tijden van recessie, hebben daar geen boodschap aan. Politici, die het ook meestal goed hebben, zouden daarvan doordrongen moeten zijn. Laat dus periodes van recessie niet langer duren dan nodig is, als je ze al niet kunt voorkomen.
Laten we nu net in tijden leven waarin dat advies door de bezuinigers volledig in de wind wordt geslagen. Denk ook nog eens aan het bericht Werkloosheid is erger dan inflatie. Vertel het de politici!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten