Meer aanwijzingen voor wat een sociale buurt bijdraagt aan morele ontwikkeling van kinderen

Nieuw onderzoek versterkt het vermoeden dat buurten kunnen bijdragen aan de morele ontwikkeling van kinderen. Zie voor eerdere aanwijzingen het bericht Sociale ontwikkeling en pro-sociaal gedrag.

Nu is er de studie Social Antecedents of Children’s Trustworthiness (betaalpoort), die verslag doet van een onderzoek dat werd uitgevoerd in de Zwitserse stad Zürich. Het blijkt dat kinderen die meer in sociale buurten wonen, waarin mensen elkaar wel eens bijstaan, eerlijker en betrouwbaarder zijn dan kinderen in minder sociale buurten.

Hoe sociaal die buurten waren, werd vastgesteld met vier uitspraken die aan de ouders werden voorgelegd en waarvan ze konden aangeven in hoeverre ze het er mee eens of oneens waren. Het ging om:

• De mensen in deze buurt kun je vertrouwen
• Het huis van de buren in de gaten gehouden als ze op reis waren
• Met buren over persoonlijke zaken gepraat
• Voor kinderen van buren gezorgd als de ouders er niet waren

De eerlijkheid en betrouwbaarheid van de ruim 1300 kinderen (7-8 jaar oud, verspreid over buurten van de stad) werd vastgesteld met beoordelingen door de leraar en door medescholieren. Het ging om wel of niet liegen en bedriegen en om afspraken nakomen.

Bovendien werd aan de ouders gevraagd of ze hun kind wel eens fysiek straften, dus een klap gaven of, ja, zeg maar, aftuigden.

Het bleek toen dat kinderen waarvan de ouders hun buurt als socialer en hulpvaardiger beoordeelden, hoger scoorden op eerlijkheid en betrouwbaarheid. Omdat het onderzoek na een jaar werd herhaald, konden de onderzoekers er een aanwijzing voor vinden dat het verband ook inderdaad oorzakelijk is. Hoe sociaal de buurt was aan het begin van het jaar bleek namelijk te voorspellen hoe eerlijk en betrouwbaar de kinderen aan het eind van het jaar waren.

Het lijkt er dus op dat het opgroeien in een sociale en hulpvaardige buurt, een buurt waar mensen elkaar kennen en elkaar wel eens bijstaan, kinderen helpt bij hun morele ontwikkeling. Ze leren er door dat kennelijk mensen elkaar vertrouwen en voegen zich naar wat ze om zich heen zien. En in minder sociale buurten voegen ze zich naar heel ander gedrag.

Daarnaast werd ook gevonden dat kinderen die meer fysiek gestraft werden, zich minder goed moreel ontwikkelden, dus meer logen en bedrogen en minder betrouwbaar waren. Dat is er een aanwijzing voor dat fysiek straffen niet zo goed werkt om kinderen op het goede pad te krijgen. Maar het kan natuurlijk zijn dat er een gemeenschappelijke onderliggende eigenschap is van die ouders en hun kinderen die verantwoordelijk is voor zowel het slaan als het oneerlijke en onbetrouwbare gedrag. Dat weten we niet.

Wel is interessant dat het fysieke straffen meer voorkwam in de minder sociale en hulpvaardige buurten. Dat wijst er weer op dat ouders die minder contact met buren hebben en minder op steun uit de buurt kunnen rekenen, eerder zover komen dat ze hun kinderen slaan. Een van de vele negatieve gevolgen van het sociale isolement van gezinnen.

Kortom, nieuwe aanwijzingen voor het belang van buurten voor kinderen.