Het Oxfam-rapport AN ECONOMY FOR THE 99% It‟s time to build a human economy that benefits everyone, not just the privileged few trekt gelukkig veel aandacht, maar je zou meer willen. De boodschap ervan zou van de daken behoren te worden geschreeuwd. Alle dagbladen en nieuwsuitzendingen zouden ermee behoren te openen.
Want wat is het geval? Er is een wereldwijde ongelijkheidscrisis. En die gaat onverdroten door. Sinds 2015 beschikt de rijkste 1 procent over meer vermogen dan de rest van de wereldbevolking. Acht personen (!) hebben nu evenveel vermogen als de armste helft van de wereldbevolking. Tussen 1988 en 2011 zijn de inkomens van de armste 10 procent toegenomen met minder dan 3 dollar per jaar, terwijl de inkomens van de rijkste 1 procent 182 keer zoveel toenamen. In de Verenigde Staten zijn in in laatste 30 jaar de inkomens van de onderste helft van de bevolking gelijk gebleven, terwijl de inkomens van de bovenste 1 procent met 300 procent zijn gestegen.
Wereldwijd is weliswaar de armoede gedaald, maar een op de 9 mensen gaat met honger naar bed. Als de economische groei gelijker was verdeeld, dan had de armoede veel sterker kunnen worden teruggedrongen.
Oxfam somt een lijst op met oorzaken van die grote en toegenomen ongelijkheid. De grote ondernemingen maken grote winsten, maar die komen overwegend terecht bij de rijken. Werknemers en toeleveranciers worden uitgeknepen en uitgebuit. 21 miljoen mensen zijn in feite slaven. De grote ondernemingen doen op grote schaal aan belastingontwijking, gedreven door een focus op korte termijn opbrengsten voor aandeelhouders en als gevolg van een toename van vriendjeskapitalisme (de innige band tussen het Grote Geld en overheid). De grote toename van de groep superrijken, die hun rijkdom doorgeven aan hun kinderen. En dus de toename van de rijkeluiskinderen.
Hoe heeft dat kunnen gebeuren? Heel eenvoudig: als gevolg van de dominantie van de ideologie van het neoliberalisme en van de foute veronderstellingen die daarmee samenhangen. Het klopt NIET dat de markt het altijd goed doet en dat de rol van de overheid zo klein mogelijk moet zijn. Het klopt NIET dat ondernemingen ten koste van alles hun winsten en hun aandeelhouderswaarde moeten maximaliseren. Het klopt NIET dat extreme individuele rijkdom onschuldig is en ene teken van succes en dat ongelijkheid niet van belang is. Het klopt NIET dat het Bruto Binnenlands Product het primaire doel moet zijn van de economische politiek. Het klopt NIET dat het heersende economische model gender-neutraal is. En het klopt NIET dat de grondstoffen van de planeet eindeloos zijn.
Wat moet er hoognodig gebeuren? Er is een economie nodig voor de mensen. Dat betekent dat overheden er moeten zijn voor de 99 procent. Dat overheden moeten samenwerken, niet alleen maar met elkaar concurreren in een race to the bottom. Ondernemingen moeten zich richten op het welzijn van iedereen, met eerlijke lonen, eerlijke belastingen en duurzaamheid. Hogere belastingen op vermogen en hoge inkomens. Enzovoort.
En dat alles is hoognodig omdat de negatieve effecten van grote ongelijkheid zich wel heel duidelijk opdringen. Negatieve effecten op welzijn, gezondheid, milieu, criminaliteit, sociale mobiliteit, vertrouwen en politiek gedrag (populisme en rechts-extremisme).
Dit fraaie Oxfam-rapport wordt uitgebracht ter gelegenheid van het World Economic Forum 2018 in Davos. Daar zijn de rijken en machtigen der aarde bijeen.
En wat valt daarvan te verwachten, als je afgaat op wat de geschiedenis daarvan leert? Dat iedereen daar zal verklaren dat het anders moet. En vervolgens huiswaarts keert en overgaat tot de orde van de dag.
Dat kan bewust cynisme zijn.
Maar het kan ook zijn dat ze zich met, zeg maar. vrome praatjes een morele vrijbrief verschaffen. Chris Dillow oppert vandaag die mogelijkheid. Want door moreel juiste uitspraken kun je bij jezelf, en bij anderen, de indruk wekken dat je een moreel juiste persoon bent. En als je daarvan een keer overtuigd bent, geeft dat een vrijbrief om je vervolgens te misdragen. Morele praatjes en immoreel gedrag blijken vaak goed samen te gaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten