Wat viel er te leren van de Tegenlicht-uitzending op maandagavond over het succes van de Mondragón-coöperaties? Zie dit bericht. Mij bleven twee lessen bij:
1. De coöperaties hebben een lange periode gehad waarin ze zich onder beschermende omstandigheden konden ontwikkelen. Dat was de periode van het Franco-regime, die duurde tot 1975. Het economisch beleid was toen sterk protectionistisch. Wat je verder ook van het Franco-regime kunt zeggen (niet veel goeds), het zorgde wel voor een soort broedkamer waarin deze coöperaties sterk genoeg konden worden om zich ook onder meer concurrerende omstandigheden te kunnen handhaven. Algemenere les is misschien dat als coöperaties van de grond af moeten beginnen, ze eerst een zekere bescherming nodig hebben.
2. De Mondragón-coöperaties vormen een soort lokaal conglomeraat van grote en kleinere bedrijven. Dat lijkt er op te wijzen dat om succesvol te kunnen zijn, coöperaties altijd met meer tegelijk moeten ontstaan. Ze hebben elkaar nodig en wel in elkaars nabijheid. Een concrete illustratie daarvan is dat werknemers, die immers ook mede-eigenaar zijn, niet zomaar kunnen worden ontslagen, zoals in een "normaal" bedrijf. Maar door marktfluctuaties kan soms minder personeel nodig zijn. Wat er in Mondragón in zulke gevallen gebeurt, is dat werknemers tijdelijk bij andere coöperaties te werk worden gesteld. Dat wijst er ook meteen op dat er in zo'n conglomeraat diversiteit moet bestaan, zodat slappe perioden van de een kunnen worden gecompenseerd door drukke perioden van een ander.
Dit is wat ik heb opgepikt. Heb ik iets gemist? Laat het weten!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten