zondag 12 juli 2020

Zondagochtendmuziek - Lucie Horsch - Bach Concerto BWV 1053

Lucy Horsch begon de blokfluit te spelen toen ze vijf jaar was. Nu is ze twintig en heeft ze al een internationale carrière achter de rug. Dit is een recent optreden in het Muziekgebouw in Amsterdam. Een arrangement van Frans Brüggen van Bachs Concerto BWV 1053, samen met het Orkest van de Achttiende Eeuw.

Virtuoos, dat is wel het minste wat je er van kan zeggen. En je wordt er ook zo vrolijk van!

dinsdag 7 juli 2020

Psychische aandoeningen en de mismatch tussen aanleg en omgeving - 14

Al met al zijn we in deze fase van de mensheidsgeschiedenis "terechtgekomen in een maatschappij waarin het niet gegarandeerd is dat anderen zich altijd om je bekommeren. Waarin je buiten dat kleine eilandje van het gezin waarin je opgroeit, een plaats moet zien te verwerven. Moet leren om te gaan met de uitdagingen van eenzaamheid en statuscompetitie. Dus met de uitdagingen van sociale onveiligheid." Zie hier het vorige bericht in deze reeks.

Gecombineerd met onze neiging tot psychologische starheid, het steeds maar blijven proberen om de negatieve gedachten en gevoelens die we door die sociale onveiligheid hebben, te vermijden en te bestrijden, leidt dat ertoe dat psychische aandoeningen zo veel voorkomen. Gegeven onze evolutionaire geschiedenis zijn we er niet goed op ingesteld om met de gevaren van eenzaamheid en statuscompetitie om te gaan. Ons taalvermogen brengt met zich mee dat we dat gevoel van onveiligheid concretiseren in een verhaal over onszelf waarin we ons vergelijken met anderen, waarin we aandacht tekortkomen, waarin we negatief over onszelf denken en waarin we tekort schieten. Als we geheel opgaan in dat verhaal, dat verhaal worden, zijn we terechtgekomen in een toestand van psychologische starheid.

Er is de individuele weg van het zoeken naar een oplossing. Zoals de Acceptance and Commitment Therapy van Steven C. Hayes, die je helpt bij het ontwikkelen van psychologische flexibiliteit. Die je leert te beseffen dat je niet samenvalt met het verhaal dat je over jezelf hebt opgebouwd. Dat verhaal, dat ingewikkelde netwerk van automatische gedachten, valt slecht te controleren en te veranderen. maar door het te accepteren als dat wat het is, niet meer dan een stroom van gedachten, kun je er wel afstand van nemen. Waardoor er ruimte komt voor een meer zelfgekozen, en zinvol, leven.

Maar zolang we die uitdagingen van eenzaamheid en statuscompetitie laten bestaan, komt ook de optelsom van al die individuele oplossingen, hoe wenselijk ook, toch uiteindelijk neer op "dweilen met de kraan open". 

Daarom dient zich natuurlijk ook de collectieve weg aan, die van het met zijn allen terugdringen van die uitdagingen. Maatschappijverandering dus. Waardoor als het goed is, niet alleen minder mensen lijden aan een psychische aandoening, maar zelfs daarbovenop meer mensen de kans krijgen om een zinvol leven te leiden en om te floreren en te gedijen.

Dat zou, om de gedachten te bepalen, een maatschappij zijn die meer overeenkomt met de kenmerken van het gemeenschapsevenwicht. Want in die toestand, die ook als hij niet volledig realiseerbaar is, wel altijd dichterbij gebracht kan worden, verschaffen mensen elkaar de sociale veiligheid die ze nodig hebben. 

Denk in dat verband aan de reeks berichten over hoe de sociologie een maatschappelijk belangrijker vak zou kunnen worden. Met een overzicht van aanwijzingen voor de positieve effecten van bewegingen in de richting van dat gemeenschapsevenwicht en weg van het statuscompetitie-evenwicht. Zie hier het eerste bericht van die reeks en volg steeds de link naar het volgende bericht.

zondag 5 juli 2020

Zondagochtendmuziek - Adagio - Johann Sebastian Bach / Alessandro Marcello BWV 974 | Tzvi Erez

We waren in Hoorn op Terschelling, het regende en we luisterden naar de Transcriptions of concertos after Vivaldi and others van Johann Sebastian Bach, gespeeld door Ivo Janssen. Op die dubbel-CD staat ook BWV 974, Bachs transcriptie van het Hoboconcert van Alessandro Marcello. 

Daarna sloeg ik het meegebrachte Stedevaart van Jan Brokken op, dat opent met Mahler en Amsterdam, maar daarna verhuist naar Bologna, de stad van Morandi. Daar gaat het ook even over de vraag van welke muziek de schilder van de stillevens van meestal vaasjes, zou hebben gehouden. Jan Brokken denkt van de muziek van Federico Mompou, maar morandi kan die haast niet gekend hebben. Maar Mompou zelf hield erg van Monteverdi en die zou Morandi ook hebben aangesproken, denkt Brokken. En dan volgt deze alinea (p. 47):

Wat perfect bij Morandi past, zijn de transcripties die Bach van Italiaanse concerten maakte. Vooral het Adagio uit het Hoboconcert van Alessandro Marcello, dat Bach omtoverde tot het ijzingwekkende Adagio voor klavecimbel - BWV 974. Op de piano klinkt het nog aangrijpender. Muziek van bijna niets, muziek van de stilte.
 
Ik keek uit het raam met uitzicht op de bosrand en het weilandje met moeder paard en haar twee weken jonge veulen. Het was blijven regenen.

Ik zocht op YouTube naar dat BWV 974. En ik vond niet Ivo Jansen, maar wel deze uitvoering door Tzvi Erez. De toelichtende tekst vermeldt dat het zou gaan om een Hoboconcert van Bach in een transcriptie door Marcello. Dat lijkt een wat vreemde vergissing of slordigheid. Volgens Wikipedia schreef Bach de transcriptie ergens tussen juli 1713 en juli 1714, op de basis van een manuscript van Marcello dat toen circuleerde, voor dat het in 1717 in Amsterdam werd gepubliceerd.