Gecombineerd met onze neiging tot psychologische starheid, het steeds maar blijven proberen om de negatieve gedachten en gevoelens die we door die sociale onveiligheid hebben, te vermijden en te bestrijden, leidt dat ertoe dat psychische aandoeningen zo veel voorkomen. Gegeven onze evolutionaire geschiedenis zijn we er niet goed op ingesteld om met de gevaren van eenzaamheid en statuscompetitie om te gaan. Ons taalvermogen brengt met zich mee dat we dat gevoel van onveiligheid concretiseren in een verhaal over onszelf waarin we ons vergelijken met anderen, waarin we aandacht tekortkomen, waarin we negatief over onszelf denken en waarin we tekort schieten. Als we geheel opgaan in dat verhaal, dat verhaal worden, zijn we terechtgekomen in een toestand van psychologische starheid.
Er is de individuele weg van het zoeken naar een oplossing. Zoals de Acceptance and Commitment Therapy van Steven C. Hayes, die je helpt bij het ontwikkelen van psychologische flexibiliteit. Die je leert te beseffen dat je niet samenvalt met het verhaal dat je over jezelf hebt opgebouwd. Dat verhaal, dat ingewikkelde netwerk van automatische gedachten, valt slecht te controleren en te veranderen. maar door het te accepteren als dat wat het is, niet meer dan een stroom van gedachten, kun je er wel afstand van nemen. Waardoor er ruimte komt voor een meer zelfgekozen, en zinvol, leven.
Maar zolang we die uitdagingen van eenzaamheid en statuscompetitie laten bestaan, komt ook de optelsom van al die individuele oplossingen, hoe wenselijk ook, toch uiteindelijk neer op "dweilen met de kraan open".
Daarom dient zich natuurlijk ook de collectieve weg aan, die van het met zijn allen terugdringen van die uitdagingen. Maatschappijverandering dus. Waardoor als het goed is, niet alleen minder mensen lijden aan een psychische aandoening, maar zelfs daarbovenop meer mensen de kans krijgen om een zinvol leven te leiden en om te floreren en te gedijen.
Dat zou, om de gedachten te bepalen, een maatschappij zijn die meer overeenkomt met de kenmerken van het gemeenschapsevenwicht. Want in die toestand, die ook als hij niet volledig realiseerbaar is, wel altijd dichterbij gebracht kan worden, verschaffen mensen elkaar de sociale veiligheid die ze nodig hebben.
Denk in dat verband aan de reeks berichten over hoe de sociologie een maatschappelijk belangrijker vak zou kunnen worden. Met een overzicht van aanwijzingen voor de positieve effecten van bewegingen in de richting van dat gemeenschapsevenwicht en weg van het statuscompetitie-evenwicht. Zie hier het eerste bericht van die reeks en volg steeds de link naar het volgende bericht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten