In dit artikel uit 2010 (pdf te downloaden) veegden de auteurs alle onderzoeken naar het verband tussen sociale relaties en de mortaliteit (de kans op overlijden binnen een bepaalde periode) die ze konden vinden en die aan bepaalde criteria voldeden, bij elkaar. Ze vonden 148 onderzoeken met in totaal ruim 300.00 onderzochte personen, met een gemiddelde leeftijd van bijna 64 jaar, voor ruim de helft woonachtig in Noord-Amerika, voor bijna 40% in Europa en voor de rest in Azië en Australië. De onderzochte personen werden gemiddeld over alle onderzoeken 7,5 jaren gevolgd en gekeken werd wie in die periode overleed (aan andere doodsoorzaken dan zelfmoord of een ongeval).
Het blijkt dan dat de kans op overlijden kleiner is als mensen over meer sociale relaties beschikken, ook als rekening is gehouden met hun gezondheidstoestand aan het begin van de periode dat ze gevolgd werden. Het maakte wel verschil hoe die beschikking over sociale relaties gemeten was. Alleen het wel wel of niet samenwonen was het minst voorspellend voor de kans op overlijden. Meer samengestelde maten, waarin ook werd gekeken naar de omvang van het sociale netwerk, naar de mate van sociale participatie, naar de waargenomen beschikbaarheid van sociale steun (zie ook dit bericht over het belang daarvan) en naar eenzaamheidsgevoelens, waren het meest voorspellend.
In alle onderzoeken was de gezondheidstoestand bij de aanvang van het onderzoek bekend. Dat betekent dat er rekening mee kon worden gehouden dat mensen met gezondheidsproblemen misschien daardoor minder sociale relaties hadden. Als dat was meegenomen in de statistische analyses, dan bleef het verband tussen sociale relaties en kans op overlijden bestaan. Dat is een aanwijzing dat de sociale omgeving ook echt de kans op overlijden beïnvloedt.
Het negatieve effect van de sociale omgeving op overlijden blijkt behoorlijk groot te zijn, vergelijkbaar met niet roken en niet teveel drinken, en groter dan dat van bijvoorbeeld griepvaccinatie, fysieke activiteit, niet te dik zijn en medicijnen tegen hoge bloeddruk. Dit doet me denken aan die uitspraak van een cardioloog (naam vergeten) die zei dat als sociale relaties als geneesmiddel beschikbaar zouden zijn, een arts medisch onjuist zou handelen als hij dat medicijn niet zou voorschrijven.
Update: Die cardioloog is Dean Ornish. Zie hier een video van een presentatie van hem.
Aan het eind van het artikel gaan de auteurs kort in op de vraag wat instellingen voor hulpverlening hieraan nu kunnen doen. Ze wijzen er op dat hulpverlening in de vorm van steun door professionele hulpverleners maar heel beperkt effect heeft. Dat is niet verrassend. De onderzochte gezondheidseffecten zijn nu juist kenmerkend voor de aanwezigheid van de "natuurlijke", vertrouwde relaties van mensen. Hulpverleners kunnen die rol van familie en vrienden niet overnemen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten