vrijdag 21 september 2012

Merijn Knibbe over de wending van de ECB

Merijn Knibbe geeft commentaar bij mijn bericht van gisteren over de wending van de Europese Centrale Bank. Zie de opmerking bij dat bericht, maar zie ook hieronder.

Ik heb de afgelopen twee jaar de ECB in toenemende mate in de gaten gehouden. Vooral na het vertrek van Trichet zijn de zaken snel veranderd. Drie heel duidelijke wijzigingen in het beleid:

1. In de Suddeutsche Zeitung nam Draghi de woorden 'bad equilibrium' in de mond, een term die onder andere door Paul de Grauwe gebruikt wordt. Nu zou je zeggen dat dat niet zo bijzonder is - de ene econoom hanteert het spraakgebruik van de andere econoom. Maar dat is het dus wel: een 'bad equilibrium' (de rente in een land is hoog omdat niemand de aflossingscapaciteit van de overheid vertrouwt omdat de rente hoog is) is een mogelijke situatie voor een muntunie van verschillende landen - waarbij verschillen tussen landen worden geaccepteerd als 'analytisch en beleidsmatig relevant'. En dat was dus nooit het geval bij de ECB, geloof het of niet.

2. Een tweede verandering. De ECB ging altijd uit van monetaire stabiliteit (lage en stabiele inflatie) als noodzakelijke en voldoende voorwaarde voor financiele stabiliteit. En daar is bij de ECB (en, met het werk van Reindhart en Rogoff, de herontdekking van Minsky en de erkenning dat er vorafgaande aan 2007 toch 'iets' mis is gegaan) in het grootste deel van de economische wetenschap expliciet afscheid van genomen, financiele stabiliteit wordt nu, expliciet, het tweede mandaat van de ECB genoemd.

3. Een derde, wat technischer punt. De ECB beweerde altijd via de rente de geldgroei te beheersen en daarmee de inflatie (een inderdaad zeer indirect verband...). Daar heeft men afscheid van genomen. Hoewel dit beleid officieel nog wordt aangehangen geeft men nu toe dat men dan wel de rente dan wel de geldgroei kan beheersen maar niet beide. En dat men op de rente mikt.

Dus inderdaad: veranderingen. Wel is het nog steeds zo dat 'werkloosheid' nog een redelijk taboe-woord is (werkgelegenheid wat minder). Vergeet niet dat de in de blog genoemde theorieen werkloosheid wegdefinieren: men bekijkt de sector huishoudens als, letterlijk, 1 persoon. En 1 persoon kan niet werkloos zijn, die kan alleen wat meer of minder werken. En dat meer of minder werken is in deze modellen een vrijwillige keuze van deze persoon... wellicht een keuze op basis van incorrecte informatie, maar toch: een keuze (ja, ik heb het ook niet bedacht, maar het is niet anders). Het idee dat monetaire transacties altijd tussen meerdere personen plaatsvinden en dat geld zelf een onafhankelijke rol speelt in het economisch gebeuren is in de extremere versies van deze theorie (die dus door de ECB werden aangehangen!) geen onderdeel van het denken. We zijn er dus nog niet.

Merijn Knibbe

Geen opmerkingen: