Nobelprijswinnaar Stiglitz is op dit blog verschillende malen voorbijgekomen. Zie de berichten achter het label met zijn naam. De lezing vanmiddag zal gaan over de kansen en bedreigingen van de economische globalisering. Zijn laatste boek daarover is Making Globalization Work. Ik moet toegeven dat ik dat nog niet heb gelezen. (Zoals ik ook moet toegeven dat ik Piketty's Capital in the Twenty-First Century nog niet uit heb. Maar dat zouden misschien meer mensen moeten toegeven.)Stiglitz schreef o.a. ook, samen met Bruce Greenwald, Creating a Learning Society: A New Approach to Growth, Development, and Social Progress.
En over de grote gevaren van de extreem toegenomen ongelijkheid in de Verenigde Staten The Price of Inequality: How Today's Divided Society Endangers Our Future.
En samen met Amartya Sen en Jean-Paul Fitoussi het belangrijke Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress (pdf). En zo zou je nog even kunnen doorgaan.
Maar hij was ook de man die al in 2010 in Freefall: America, Free Markets, and the Sinking of the World Economy de oorzaken en de gevolgen van de financiële crisis van 2008 en de daardoor teweeggebrachte recessie analyseerde. Zo indringend dat er daarna eigenlijk niet zo veel aan is toegevoegd. Ik gaf er in 2012 een gastcollege over aan Groningse sociologiestudenten. Zie hier de powerpointdia's. Lees ook nog eens mijn bericht Een diepzinnige beschouwing over de economische crisis.
En hij was een van de vele, en niet de minste, economen die het Europese bezuinigingsbeleid bekritiseerden. Ik citeer uit het bericht Na de bezuinigingszeepbel - Joseph E. Stiglitz (en Paul Krugman) van mei 2012, maar nu niet minder actueel:
Joseph Stiglitz nog maar eens over wat Europa zichzelf aandoet. De financiële elite blijft het mantra van de bezuinigingen als oplossing voor alle kwalen herhalen. In mijn vertaling:
Het is wat vreemd om die gewichtigdoenerij te horen van diegenen die, aan het roer van de centrale banken, ministeries van financiën en particuliere banken, het globale financiële systeem aan de rand van de afgrond hebben gebracht - en de huidige puinhoop hebben gecreëerd. Erger, zelden wordt uitgelegd hoe de cirkel vierkant te maken. Hoe kan het vertrouwen worden hersteld als de crisiseconomieën in een recessie terecht komen? Hoe kan groei weer gestimuleerd worden als bezuinigingen vrijwel zeker een verdere afname van de totale vraag veroorzaken en de productie en de werkgelegenheid nog verder doen dalen?
Dit zouden we zo langzamerhand moeten weten: markten zijn aan zichzelf overgelaten niet stabiel. Niet alleen genereren ze herhaaldelijk destabiliserende zeepbellen, maar, als de vraag inzakt, komen er krachten in het spel die de neergang versterken. Werkloosheid en de vrees dat die zich zal verspreiden drijft de lonen, inkomens en de consumptie naar beneden - en dus de totale vraag. (...) Landen die een begrotingsevenwicht opgelegd hebben gekregen, zijn gedwongen om hun uitgaven terug te brengen terwijl de belastingopbrengsten dalen - een automatische destabilisator die Europa nonchalant lijkt te omarmen.
Er zijn alternatieve strategieën. Sommige landen, zoals Duitsland, hebben de ruimte om hun overheidsuitgaven in te zetten. Investeringen zouden de lange termijn-groei bevorderen, met positieve effecten voor de rest van Europa. Een al lang bekend principe is dat een evenwichtige expansie van belastingen en uitgaven de economie stimuleert; als het programma goed wordt ontworpen (hogere belastingen aan de top, gecombineerd met uitgaven voor onderwijs), dan kan de toename van het nationale product en de werkgelegenheid aanzienlijk zijn.
Europa als geheel doet het niet slecht; de verhouding tussen schulden en bruto nationaal product steekt gunstig af bij die van de V.S. (...) De les is duidelijk: het geheel is meer dan de som van zijn delen. Als Europa - in het bijzonder de Europese Centrale Bank - meer zou lenen en de opbrengsten zou uitlenen, zouden de kosten van het financieren van de Europese schulden afnemen, waardoor ruimte ontstaat voor het soort bestedingen dat groei en werkgelegenheid bevorderen. (...)
Europa's obsessie met bezuinigingen is het resultaat van een verkeerde diagnose van zijn problemen. Griekenland gaf te veel uit, Maar Spanje en Italie hadden voor de crisis begrotingsoverschotten en een lage schuldquote. (...)
De gevolgen van Europa's bezuinigingswedloop zullen langdurend en waarschijnlijk ernstig zijn. Als de euro overleeft, zal dat gebeuren ten koste van hoge werkloosheid en enorm lijden, vooral in de crisislanden. (...) er is geen voorbeeld van een grote economie - en Europa is de grootste van de wereld - die hersteld is als gevolg van bezuinigingen.
Als resultaat wordt het meest waardevolle bezit van een land, zijn menselijk kapitaal, verspild en zelfs vernietigd. Jonge mensen die langdurig geen fatsoenlijke baan hebben - en de jeugdwerkloosheid benadert of overschrijdt in sommige landen de 50 procent, en is sinds 2008 onaanvaardbaar hoog geweest - raken vervreemd. Als ze uiteindelijk werk vinden, zal dat voor een veel lager loon zijn. Normaliter is het jong zijn een periode waarin vaardigheden worden opgebouwd; nu is het een periode waarin ze wegkwijnen.
Zoveel economieën zijn kwetsbaar voor natuurrampen - aardbevingen, overstromingen, typhoons, orkanen, tsunami's - dat het toevoegen van een door mensen gemaakte ramp des te tragischer is. Maar dat is wat Europa aan het doen is. Zeker, de welbewuste onwetendheid van zijn leiders van de lessen van het verleden is misdadig.
De pijn die Europa, in het bijzonder zijn armen en jongeren, lijdt is niet noodzakelijk. Gelukkig is er een alternatief. Maar nog langer wachten met het aangrijpen daarvan zal zeer kostbaar zijn. De tijd raakt op.Maar vanmiddag dus naar de WRR-lezing. Later daarover meer. Update. Zie Globalization has not always been well managed - Joseph Stiglitz over globalisering en de eurocrisis
Geen opmerkingen:
Een reactie posten