Zondagochtendmuziek - ℑ𝔫 𝔭𝔯𝔞𝔦𝔰𝔢 𝔬𝔣 𝔰𝔞𝔦𝔫𝔱 ℭ𝔬𝔩𝔲𝔪𝔟𝔞, the sound of the medieval Celts

Al weer jaren geleden bezochten we het eilandje Iona aan de westkust van Schotland. Vanuit Oban met de boot naar Mull, daar met de bus over een min of meer begaanbare weg naar de meest westelijke punt daarvan en dan met het pontje naar Iona. Ik zocht even de foto's op en hier zie je dat pontje op ons liggen wachten.

 

In de vijfde eeuw arriveerde op Iona vanuit Ierland Sint Columba, om van daaruit Schotland te kerstenen. Lees op het Liedboek Compendium meer over die geschiedenis en over Iona als bron van liederen: Iona als bron van liederen.

Hier (onderaan dit bericht) zingt het Choir of Gonville & CaIus College liederen uit die tijd:

Within this broad period, the program focuses on three distinct imagined sound- worlds: seventh-century hymns from Iona, tenth-century chants from Irish foundations in Switzerland, and fourteenth-century antiphons from Inchcolm in honour of St. Columba.

Over hoe je die muziek moet uitvoeren:

Very little about the final manner of performance was anticipated in advance. The freedom of experience that this approach fostered was both testing and liberating for all concerned, and although the final result shave no claim to being anything other than imaginative speculations, based as much on intuition as on reason, an overriding aim was to counter the modern conception of plainsong as being ‘plain’: a single melodic line sung unornamented and unaccompanied by large groups in generous Gothic acoustics. Instead, the project’s ethos was to respond in a practical way to historical information, exploring styles of singing and accompaniment unfamiliar to us but perhaps more consistent with the evidence.

Columba stichtte op Iona een klooster, maar daar is niets van terug te vinden. Wel zijn er nog delen van de latere abdij en zijn er in de loop van de jaren die abdij en bijgebouwen herbouwd om er een oecumenisch liturgisch centrum te vestigen. Hier een blik op de abdij zoals je hem ziet als je er vanaf de aanlegsteiger van de pont naar toe loopt. Het Liedboek Compendium meldt:

In 1910 was de abdij herbouwd; maar nog niet de kloostergang, de slaapgebouwen, de bibliotheek en de overige kapellen. Dat gebeurde tussen 1938 en 1965, dankzij ds. George MacLeod, wijkpredikant in de achterbuurten van Glasgow en Schots parlementslid in London. Hij kreeg het geld en de werklui bijeen door van de herbouw een groot werklozenproject te maken voor de armen uit Glasgow. Nog steeds is de Iona community zowel op het eiland gevestigd als in deze stad; dit is bepalend voor de spiritualiteit en de hieruit ontstane liederen.