Er zijn inderdaad aanwijzingen dat het sociale isolement van gezinnen de kans op relatieproblemen en echtscheiding vergroot. In dit artikel uit 2003 (p. 299) verwees ik al naar onderzoek waaruit blijkt dat partners gemakkelijker conflicten met compromissen oplossen als ze meer gezamenlijke vrienden hebben. En naar onderzoek dat laat zien dat de kans op echtscheiding groter is als gezinnen meer sociaal geïsoleerd zijn.
Mijn vermoeden is dat sociaal isolement er toe leidt dat partners teveel op elkaar zijn aangewezen voor de vervulling van hun sociale behoeften en daardoor te hoge eisen aan elkaar gaan stellen. Mensen zijn er denk ik nooit voor "bedoeld" om een sociaal leven te hebben dat zo samenvalt met het gezinsleven als tegenwoordig soms het geval is. Toen ik naar aanleiding van de vraag van Bob nog wat verder ging zoeken, kwam ik die redenering tegen in het artikel Social Integration and Divorce
uit 1991. De onderzoekers (Booth, Edwards en Johnson) spreken over "communicatieve integratie", wat in het onderzoek neerkomt op het aantal goede vrienden (niet-familieleden) dat mensen aangeven te hebben. En ze vinden dat inderdaad de kans op echtscheiding (iets) groter is als de partners minder goede vrienden hebben, vooral als het gaat om huwelijken die minder dan zeven jaar geleden gesloten zijn.
Ander onderzoek waarin het sociale isolement indirect is gemeten, wijst in dezelfde richting. Zo blijkt bijvoorbeeld uit dit Finse onderzoek dat stellen die op het platteland bleven wonen, de laagste kans op echtscheiding hadden, tegenover stellen die verhuisd waren met de hoogste kans.
Ik moest ook denken aan de klassieke studie Family and Social Network van Elizabeth Bott uit 1957. Bott beschrijft daar Londense echtparen die meer of minder sociaal zijn ingebed. Aan de ene kant zijn er stellen die hun bestaande sociale netwerken geheel hebben behouden nadat ze gingen trouwen. Ze trouwden in de gemeenschap waarin ze opgroeiden en blijven daar deel van uit maken. Aan de andere kant zijn er de stellen die hun sociale netwerken, meestal door verhuizing, geheel hebben (moeten) laten vallen. Ik sloeg het boek er nog even op na (ik heb de editie van 1968) en vond in het laatste hoofdstuk een korte passage over de kans op echtscheiding van deze verschillende stellen. In mijn vertaling en bewerking:
Sociaal geïsoleerde stellen zouden een kleinere kans op echtscheiding kunnen hebben doordat ze veel emotioneel in elkaar investeren; maar aan de andere kant verwachten man en vrouw zo veel van elkaar dat desillusie en teleurstelling hen uit elkaar zouden kunnen drijven. De veel meer sociaal geïntegreerde stellen verwachten minder van elkaar en zouden dus minder snel uit teleurstelling uit elkaar gaan, maar aan de andere kant krijgen ze emotioneel minder van elkaar, waardoor ze misschien juist makkelijker uit elkaar zouden gaan.Volgens Bott kon het dus nog beide kanten op gaan. Maar ondertussen lijken de aanwijzingen sterker te zijn geworden voor een grotere kans op echtscheiding bij een groter sociaal isolement.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten