PvdA wil werkgelegenheidsdoelstelling - Soms is vooruitgang het terugkomen op gemaakte fouten

De PvdA heeft de werkgelegenheidsdoelstelling van maximaal 5% zoals voorgesteld door de Commissie Melkert opgenomen in het verkiezingsprogramma voor de Europese verkiezingen.. Dat is vooruitgang te noemen. De Partij van de Arbeid leek zich bij de neoliberale ideologie te hebben aangesloten dat alles goed komt als de inflatie maar laag is, de arbeidsmarkt flexibel en de overheidsbegroting in evenwicht. De ideologie dus die in Europa is gaan domineren. Die het Europese project heeft gekaapt.

Het zou inderdaad mooi zijn als er in Europa naast de doelstelling van een maximaal begrotingstekort van 3% een werkgelegenheidsdoelstelling van maximaal 5% zou bestaan. Het zou blijk geven van het inzicht dat het marktmechanisme niet spontaan voor volledige of voldoende werkgelegenheid zorgt als de overheid maar niet teveel geld uitgeeft. Dat inzicht spoort met een realistische visie op waartoe de markt in staat is en waarvoor we de overheid nodig hebben.

Vooruitgang dus. Maar eigenlijk is dit nog maar een eerste stap in het terugkomen op gemaakte fouten. Ooit was het min of meer vanzelfsprekend dat je als overheid naar meer doelen tegelijk moet streven. Peter van der Meer noemde hier de vijf doelstellingen die als een soort vloer golden waar verstandige politieke partijen zich op baseerden: volledige werkgelegenheid, een stabiel prijspeil, evenwicht op de betalingsbalans, een bevredigend percentage van (selectieve) economische groei en een redelijke inkomensverdeling. Stond dat lijstje ook niet standaard opgenomen in de vele drukken van het boek Overheidsfinanciën? Ik kan dat niet meer controleren, want het boek staat niet meer in mijn boekenkast. Dacht ten onrechte het nooit meer nodig te zullen hebben.

En het is veelzeggend dat het doel van begrotingsevenwicht of van een tekort lager dan 3% niet in dat lijstje voorkomt. Het spreekt natuurlijk voor zich dat een overheid niet geld moet verkwisten. Maar verkwisting ga je niet tegen door een norm voor het tekort. Zo zit de rol van de overheid in een economie niet in elkaar. Dat wisten we al. Een begrotingsnorm op zich, dat is een dwaas iets om te doen (Galbraith).