donderdag 14 augustus 2014

Kunnen narcisten wel echt empathisch zijn?

In de studie Moving Narcissus. Can Narcissists Be Empathic? (betaalpoort) laten onderzoekers zien dat mensen die hoog scoren op een narcisme-vragenlijst net zo empathisch kunnen zijn als mensen die daar laag op scoren. Maar alleen als je hen instrueert om empathisch te zijn, om zich in een andere persoon in te leven. Daaruit kun je opmaken dat narcisten niet de vaardigheid van de empathie missen, maar de vaardigheid van de spontane empathie. Ze hebben aansporing nodig. Zie mijn bericht van eergisteren.

Maar je zou je kunnen afvragen of die empathie van narcisten wel echte empathie is. In het onderzoek werd de mate van empathie op twee manieren vastgesteld: met een vragenlijstje, dus door middel van zelfrapportage, en door meting van de hartslag(verandering).

Dat vragenlijstje is een veel gebruikt instrument om empathie te meten. In dit onderzoek moesten proefpersonen reageren op een verhaal over iemand (Chris) die net het verbreken van een relatie had meegemaakt, door middel van het wel of niet onderschrijven van uitspraken als "Om te begrijpen hoe Chris zich voelt, ben ik in staat om me in hem/haar verplaatsen", "Ik heb gevoelens van tederheid en zorg over Chris" en "Ik voel me bezorgd en onbehaaglijk als ik het verhaal over Chris lees" (mijn vertalingen).

Nu kan het zijn dat narcisten als ze een instructie uitvoeren, dat gewoon goed willen doen. Misschien omdat ze van zichzelf vinden dat ze goed zijn in het uitvoeren van instructies. Daar zou dan een hoge score voor empathie uitkomen, maar je vraagt je af of dat dan wel echte empathie is.

Maar in het onderzoek bleek ook dat de hartslagverandering van de narcisten bij het lezen van dat verhaal over Chris overeenkwam met hun verbale empathiescore en met de hartslagverandering van de (empathische) niet-narcisten. Dat zou dan toch wijzen op echte empathie?

Dat zou kunnen, maar zeker is het nog niet. Want de onderzoekers geven aan het eind van hun artikel toe dat ze geen onderscheid hebben kunnen maken tussen echte empathie en "egocentrische empathie". Bij echte empathie voel je de pijn van de ander, alsof je in zijn/haar schoenen stond. Je voelt, letterlijk, mee met de pijn van de ander. Maar bij die egocentrische empathie stel je je voor dat jijzelf die pijn zou moeten verdragen en ben je vooral met jezelf bezig. Met hoe erg dat voor jou zou zijn.

Als narcisten empathisch zijn, zoals blijkend uit hun hartslag, dan zou dat dus kunnen betekenen dat ze bovenal met hun eigen pijn bezig zijn. En dat zou meteen verklaren dat ze zich zo weinig van het lot van anderen aantrekken. Want ze vinden het onaangenaam om dat te doen.

Het is dus nog geen uitgemaakte zaak of narcisten echt empathisch kunnen zijn. Zoals vaak, er is meer onderzoek nodig.

2 opmerkingen:

Anoniem zei

Ik ben zelf een narcist en het is een hele strijd om empathie te tonen, echte empathie, en daar ook naar te handelen. Goede voornemens stranden in de behoefte om mezelf te plezieren en daar zijn dan weer allerlei smoezen voor om dat te rechtvaardigen naar mezelf. Al mijn relaties zijn op niks uitgelopen dan een serie gebroken harten, mensen die in therapie moeten. Ik weet niet of ik het ooit ga leren om goed met anderen om te gaan. Voorlopig houd ik mensen op afstand, geen relaties meer voor mij.

Anoniem zei

In ieder geval dapper dat je beseft dat je anderen pijn doet, ondanks dat ik begrijp dat je er ook niet echt voor gekozen hebt. Wat ik zelf niet kan begrijpen is dat je alleen kan genieten van je eigen plezier.... is overleggen en geven en nemen echt niet te doen?