Is de forse toename van ADHD-diagnoses een echte toename van een stoornis? Of de uitkomst van een een groter wordende kloof tussen wat kinderen aankunnen en wat wij van hen eisen?
Dat laatste is aannemelijk als je bedenkt dat wij onze kinderen laten opgroeien in de onnatuurlijke omgeving van de school. Daardoor brengen ze een groot deel van hun dagelijks leven door in een groep van leeftijdsgenoten en in een opgelegd regime van vakken, roosters, huiswerk en regels waar ze zich aan moeten houden.
Dat is inderdaad in allerlei opzichten een onnatuurlijk arrangement. Kinderen hebben het nodig om op te groeien in een leeftijdsheterogene sociale omgeving, waarin ze zich veilig voelen en waarin tegemoet wordt gekomen aan hun natuurlijke nieuwsgierigheid en leergierigheid. We weten dat leeftijdshomogene groepering uitlokt tot statuscompetitie en dus tot pesten. Zoals we trouwens ook weten dat het voor de meeste kinderen beter zou zijn als de scholen wat later in de ochtend zouden beginnen. (Daar is onderzoek naar, maar dat zou ik even weer moeten opzoeken.)
Maar we hebben nu eenmaal dat schoolregime, ooit bedacht ergens in de negentiende eeuw, en we houden er onnadenkend aan vast.
En het wordt steeds duidelijker hoe slecht dat regime bij kinderen past. Ze moeten zich er aan aanpassen, maar dat kost moeite en tijd en het gaat lang niet altijd goed.
En in die gevallen dat het niet goed gaat, denken we dat het aan het kind ligt, want ja, dat schoolregime, dat is er nu eenmaal, als een gegeven. Dus halen we er deskundigen bij die het kind testen, een diagnose stellen, zoals ADHD, en een advies geven. En vaak komt dat laatste neer op medicatie, want ja, er is een farmaceutische industrie die graag medicijnen ontwikkelt en verkoopt. Waarmee ADHD dus een stoornis is geworden, een ziekte.
Maar, om met Laura Batstra te spreken, ADHD is geen ziekte, maar problematisch ervaren gedrag. En of iets wel of niet problematisch is, hangt er dus vanaf welke eisen wij aan kinderen stellen. En op welke leeftijd wij die eisen stellen.
Dat laatste zou eruit kunnen blijken dat de vroege leerlingen in een groep, die dus op jongere leeftijd aan de eisen van de school moeten voldoen, een hogere kans hebben op een ADHD-diagnose dan late leerlingen uit diezelfde groep. Wat zegt het onderzoek daarover?
De auteurs van de studie Attention deficit hyperactivity disorder late birthdate effect common in both high and low prescribing international jurisdictions: systematic review zochten alle onderzoeken bij elkaar die daarover uitsluitsel kunnen geven.
Ze vonden 19 studies, verdeeld over 13 landen (Denemarken, Verenigde Staten, Canada, Finland, Duitsland, Nederland, IJsland, Israël, Noorwegen, Zweden, Taiwan en Australië), waarvan 17 inderdaad laten zien dat de kans op een ADHD-diagnose groter is bij vroege (late birthdate) leerlingen.
Het Nederlandse onderzoek is Birth month as predictor of ADHD medication use in Dutch school classes met Laura Batstra als mede-auteur. In de twee Deense onderzoeken werd een zwak of geen effect gevonden, wat er aan zou kunnen liggen dat het in Denemarken gebruik is om de schoolentree van vroege leerlingen wat uit te stellen.
Een sterke aanwijzing dus dat we bezig zijn met gedrag dat bij de leeftijd hoort, te medicaliseren doordat we het schoolregime belangrijker vinden dan wat kinderen aankunnen en nodig hebben.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten