Als je de ontwikkelingen in Europa sinds 2008 hebt gevolgd, dan kun je zomaar op het idee komen dat die psychiatrische diagnose een sociaalwetenschappelijke aanvulling behoeft. Want dat zoveel politieke machthebbers op het zelfde moment aan deze stoornis lijden, dat is onwaarschijnlijk. Maar dat ze met zijn allen een sociaal proces hebben ondergaan, dat er in heeft geresulteerd dat de bezuinigingszeepbel ontstond, dat moet haast wel.
Dat de eurocrisis is ontstaan door te hoge overheidsuitgaven en dat de recessie dus door drastische bezuinigingen moet worden bestreden en dat schulden altijd moeten worden terugbetaald, dat lijken overvalued ideas. Want de aanhangers ervan verwachtten er snelle resultaten van toen ze in 2009 beleid gingen voorschrijven dat op deze ideeën was gebaseerd. Die resultaten bleven uit en de feitelijke ontwikkelingen bleven ver achter bij de verwachte successen. Maar de aanhangers volhardden halsstarrig.
Update. Zie de "grafiek des doods", met dank aan een tweet van Bas Jacobs. Zie de blauwe onderbroken lijn voor het succes dat de bezuinigers in 2010 van hun beleid verwachtten. De zwarte lijn geeft de werkelijke ontwikkeling weer. De andere gekleurde lijnen zijn de latere verwachtingen. Alles in termen van het bruto nationaal product.
Als je dan toch zo halsstarrig vasthoudt aan je overtuiging, dan moeten ze ons niet kwalijk nemen dat we aan de stoornis van de overvalued ideas gaan denken.
En als machthebbers zich zo gedragen alsof ze aan die stoornis lijden, dat kun je dat wel een bedreiging van de democratie noemen.
Daar stond ik even bij stil toen ik vandaag het bericht las dat de scheidende premier van Griekenland, Antonis Samaras, niet bereid bleek te zijn om aanwezig te zijn bij de overdracht van zijn ambt aan zijn opvolger, de grote winnaar van de verkiezingen, Alexis Tsipras. Sterker, hij moet alle documenten hebben meegenomen en zelfs de wachtwoorden van het netwerk hebben achtergehouden. Spiegel online noemt hem terecht een slechte verliezer.
Maar het wijst op het gedrag van iemand met een overtuiging die hij niet kan loslaten. Er zou niet iemand premier van het land mogen zijn die die overtuiging niet deelt.
Hetzelfde gedrag als dat van de Duitse minister van Financiën, Wolfgang Schäuble, die moet hebben verklaard dat verkiezingen niets veranderen.
En hetzelfde gedrag als dat van de niet verkozen functionarissen van de ECB die landen gingen voorschrijven welk sociaal-economisch beleid ze moesten voeren. Er zouden meer voorbeelden te geven zijn.
Kortom, de neoliberale ideeën over de noodzaak van "hervormingen" en afbraak van de sociale regelingen en van de publieke dienstverlening, die kun je zo langzamerhand wel kenschetsen als overvalued ideas. Die de democratie bedreigen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten