Stiglitz vindt dat nu wel enige vooruitgang is geboekt. Maar:
Het is zeer zorgwekkend dat de Europese leiders zoveel tijd nodig hadden om iets in te zien wat zo vanzelfsprekend is (en wat meer dan tien jaar geleden al duidelijk was in de Oost-Azië crisis).Maar belangrijker is wat er in de laatste overeenkomst nog ontbreekt.
De hoop is dat de markten deugdzaamheid zullen belonen, en onder deugdzaamheid wordt zuinigheid verstaan. Maar markten zijn pragmatischer: als, zoals vrijwel zeker het geval is, het bezuinigingsbeleid de economische groei verzwakt, en zo het vermogen om schulden af te lossen ondermijnt, dan zullen de rentes (op overheidsobligaties) niet dalen. In feite zullen de investeringen afnemen - een vicieuze neerwaartse spiraal waarin Griekenland en Spanje al terecht zijn gekomen.
Duitsland lijkt hierdoor te zijn verrast. Als middeleeuwse aderlaters weigeren de leiders van het land om in te zien dat het medicijn niet werkt en willen ze nog meer toedienen - totdat de patiënt uiteindelijk sterft.
Eurobonds en een solidariteitsfonds kunnen de groei bevorderen en de rentevoeten stabiliseren waar de overheden van de crisislanden mee te maken hebben. Lagere rentes, bijvoorbeeld, kunnen geld vrijmaken zodat zelfs landen met tekorten meer kunnen besteden aan groei-bevorderende investeringen.
In de bankensector staan de zaken er slechter voor. Elke bankensysteem wordt alleen gestut door de eigen overheid; als het vermogen van de overheid om de banken te stutten verzwakt, dan zal ook het vertrouwen in de banken afnemen. Zelfs goed bestuurde banksystemen zouden daardoor in de problemen komen in een economische neergang van de omvang van die van Griekenland en Spanje (...)
In hun enthousiasme om "één markt" te creëren hebben de Europese leiders niet onderkend dat overheden aan hun bankensystemen een impliciete subsidie geven. Het is het vertrouwen dat in geval van nood de overheid de banken zal stutten dat het vertrouwen in de banken creëert; en als sommige overheden een sterkere positie innemen dan andere, dan is de impliciete subsidie voor die landen hoger.
Als zo een gelijk speelveld ontbreekt, waarom zou geld dan niet van de zwakkere landen naar de financiële instituties in de sterkere landen stromen? Het is inderdaad opmerkelijk dat er niet nog meer kapitaalvlucht is geweest. De Europese leiders hebben dit toenemende gevaar niet onderkend. En het zou door een gemeenschappelijke garantie gemakkelijk afgewend kunnen worden, waardoor tegelijkertijd de marktvervorming van de ongelijke impliciete subsidie gecorrigeerd zou worden. (...)
Duitsland is bang dat dat het zonder streng toezicht op de banken en de overheidsbegrotingen de broek moet ophouden voor de kwistige buren. Maar dat gaat aan de kern voorbij: Spanje, Ierland en veel andere landen in de problemen hadden voorafgaand aan de crisis overschotten. De neergang veroorzaakte de tekorten, niet andersom.
Als deze landen een fout gemaakt hebben, dan was het dat ze, zoals Duitsland nu, wat de markten betreft te lichtgelovig waren, waardoor ze (zoals de Verenigde Staten en veel anderen) een vastgoedzeepbel ongehinderd lieten groeien. Met een verstandig beleid en betere instituties - wat niet alleen maar meer bezuinigen en beter toezicht op banken, begrotingen en tekorten inhoudt - en met herstel van groei zullen deze landen in staat zijn om hun schuldverplichtingen te voldoen en zal er niet de noodzaak zijn om de garanties aan te boren. (...)
Europa heeft sterke punten. Zijn zwakheden nu zijn voornamelijk het resultaat van verkeerd beleid en institutionele regelingen. Deze kunnen veranderd worden, maar alleen als de fundamentele problemen onder ogen worden gezien - en die taak is veel belangrijker dan structurele hervormingen binnen de individuele landen. Het is zeker zo dat structurele problemen de competitiviteit en de economische groei in bepaalde landen heeft verzwakt, maar die problemen hebben niet de crisis veroorzaakt en het aanpakken er van zal niet de crisis oplossen.(...)"The Euro’s Latest Reprieve" by Joseph E. Stiglitz | Project Syndicate:
'via Blog this'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten