De mens is er als groepsdier op ingesteld om zich te bewegen in een groep van vertrouwde anderen. Om zich daarin te engageren, rekening te houden met anderen en te ervaren dat anderen met hem rekening houden. Dat engagement betekent dat er bij voortduring uitdagingen zijn die een beroep doen op je sociale vaardigheden en cognitieve vermogens.
Dat groepsleven was in het verre verleden van onze mensheidsgeschiedenis essentieel voor onze overleving, doordat het samenwerking en delen inhield. De met dat ingewikkelde sociale leven gepaard gaande sociale en cognitieve uitdagingen zorgden voor omstandigheden die selecteerden op de unieke menselijke intelligentie. Denk aan het baanbrekende The social function of intellect uit 1976 van Nicholas Humphrey.
Maar hoewel mensen nog steeds op het zich engageren in een groep zijn ingesteld, leven we al lang niet meer in omstandigheden waarin die groep altijd aanwezig is. Sterker, meestal is die er niet en leven we in een toestand van sociale vluchtigheid of zelfs sociaal isolement en eenzaamheid.
We weten al veel over de negatieve gezondheidseffecten van eenzaamheid. Maar je zou ook in het bijzonder verwachten dat sociaal isolement en eenzaamheid negatief uitwerken op de cognitieve vermogens van mensen. Door een gebrek aan de sociale prikkels van dat engagement. Want use it or lose it. En doordat eenzaamheid gepaard gaat met de stress van het gevoel van sociale onveiligheid, die de blik doet vernauwen.
Met die verwachting komen de al bestaande aanwijzingen overeen dat eenzaamheid en sociaal isolement de kans op cognitieve achteruitgang en dementie vergroten. Zie Leefstijl, stress, eenzaamheid en de kans op dementie.
Daar is nu de nieuwe studie Loneliness and Risk of Dementia bijgekomen. De onderzoekers volgden een groep van ruim 12000 Amerikanen van 50 jaar en ouder over een periode van 10 jaar. Van hen was bekend hoe sociaal geïsoleerd en eenzaam ze waren aan het begin van die periode en dat ze toen niet leden aan dementie. Vervolgens werd tweejaarlijks een test afgenomen op cognitieve vermogens (episodisch geheugen, werkgeheugen en terug kunnen tellen).
Daaruit kwam naar voren dat sociaal isolement en eenzaamheid, elk apart, de kans op dementie in die periode van 10 jaar vergrootten, ook als rekening werd gehouden met andere factoren die met dementie samenhangen, zoals diabetes, hoge bloeddruk, roken, depressie en weinig bewegen.
Dat sociaal isolement (de frequentie van sociale contacten) en eenzaamheid (het gevoel) elk apart van invloed waren, wijst erop dat het zowel gaat om het gebrek aan sociale prikkels als om de stress van het gevoel van sociale onveiligheid.
Zie ook Massive study confirms that loneliness increases risk of dementia voor een interview met Angelina Sutin, de eerste auteur van de studie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten