vrijdag 7 december 2012

Europese sociaal-democraten gezwicht voor verleidingen van het gefinancialiseerde kapitalisme « Yanis Varoufakis

Yanis Varoufakis geeft een antwoord op de vraag (zie de link onderaan dit bericht) die ik op dit blog al verschillende keren, speciaal met betrekking tot de Partij van de Arbeid, heb gesteld: Hoe komt het dat de sociaal-democratie zich zo totaal uitlevert aan de heersende politiek die de financiële sector, ook na het debacle van 2008, zoveel mogelijk wil ontzien en tegelijk de crisis wil oplossen door de werknemers, de onderkant van de arbeidsmarkt en de middenklasse, en de hulpbehoevenden er voor te laten boeten. De sociaal-democratie gaat mee in de bezuinigingsgekte, kennelijk zonder door te hebben dat de partijen rechts van het midden daar de bedoeling mee hebben om de verzorgingsstaat (de "te grote overheid") af te breken. Zie eerder dit bericht.

Hoe is dit te verklaren? Eerder opperde ik dat de PvdA helemaal is vergeten dat de sociaal-democratie altijd pal heeft gestaan voor de overheidsdoelstelling van de volledige werkgelegenheid en dat het daarmee niet spoort om als overheid altijd een begrotingsevenwicht te willen hebben. Yanis Varoufakis geeft een uitvoeriger antwoord (citaten door mij vertaald):
Mijn tentatieve antwoord is dat Links Europa (...) de geldstromen zag die door de financiële sector vanuit het niets in het leven werden geroepen (terwijl de arbeid werd uitgeknepen en de onroerend goed prijzen de hoogte in schoten) en dacht dat ze iets van dat geld konden aanwenden om sociaal-democratisch beleid na te streven! In plaats van (zoals sociaal-democraten daar voor moesten doen) te mikken op de winsten van het bedrijfsleven, als bron voor het financieren van sociale programma's, dachten de sociaal-democraten dat ze de geldstromen konden aftappen die door de financialisering van het kapitalisme ontstonden. Laat de financiële sector vrij om te doen wat ze graag doet en tap wat van de opbrengsten af om de verzorgingsstaat te financieren. Dat was hun spel en het leek hen een beter idee, hanteerbaarder, dan voortdurend strijd te moeten voeren met het bedrijfsleven om te proberen om hen aan te slaan ten behoeve van herverdeling. Nee, de bankiers waren zeer bereidwillig. Zo lang de 'linkse' politici hen lieten doen wat ze graag deden, hadden ze er geen problemen mee om hen wat kruimels toe te schuiven van hun gigantische maaltijden.
Sommige van die sociaal-democraten werden inderdaad voor enige tijd heel genereus gefinancierd door de financiële sector, zodat ze hun sociale programma's konden uitvoeren (bijv. de stevige groei in de overheidsuitgaven ten tijde van de regering-Blair, gelijksoortige programma's in Spanje door de PSOE regering, etc.) Maar helaas, om die kleine portie van de financialiseringsstortvloed voor sociale programma's te mogen gebruiken, moesten de sociaal-democraten de logica van de financialisering volledig slikken. Ze moesten hun wantrouwen tegenover de ongebreidelde financiële, arbeids- en onroerend goed-markten ter zijde schuiven. Ze moesten hun kritische vermogens inleveren. En zo kwam het dat toen in 2008 de tsunami van kapitaal van Wall Street, de City of London en Frankfurt in elkaar stortte en er niets van overbleef, dat de Europese sociaal-democraten niet de mentale gereedschappen, of de morele waarden, hadden waarmee ze het ineen stortende systeem aan een kritisch onderzoek konden onderwerpen. Ze waren dus rijp voor overgave, voor totale capitulatie, aan de giftige remedies (bijv. de bailouts) die tot doel hadden om de werkende mensen, de werkelozen en de zwakkeren op te offeren ten behoeve van de financierders. De rest is een heel treurige, nooit eindigende, geschiedenis.
Ik denk dat daar iets in zit. En ik denk aan de ideologische veren die volgens Wim Kok in 1995 moesten worden afgeschud. Ja, dat was toen de "geest van de tijd". Alleen: ik hoop dat het wel een keer eindigt.

Dit alles terwijl de PvdA nog in februari van dit jaar, bij monde van Job Cohen en Hans Spekman, aankondigde dat de ideologische veren terug moesten. Zie nog eens dit artikel in Trouw van 16/02/2012.

At the Kreisky Forum: Why have Europe’s social democrats surrendered to the toxic logic of current policies? « Yanis Varoufakis:

'via Blog this'

1 opmerking:

Raoul Teeuwen zei

"de overheidsdoelstelling van de volledige werkgelegenheid" klinkt mij als een totaal achterhaalde ideologie. Met zoveel mensen op aarde en voordelen van (streven naar) efficiency/automatisering, spreekt het idee van een basisinkomen me meer aan dan "de overheidsdoelstelling van de volledige werkgelegenheid". Waarbij je die 2 overigens best naar elkaar toe kunt praten, het nieuwe kunt zien als soort oude wijn in nieuwe zak :-).