Nieuwe economische vooruitzichten DNB: bezuinigen verergert de recessie

De nieuwe Economische ontwikkelingen en vooruitzichten (pdf) van De Nederlandse Bank (DNB) zijn net verschenen en ik heb er snel even in gekeken. En ja hoor, alles wat de economen die waarschuwen voor bezuinigingen in een tijd van recessie met lage rente en weinig kans op inflatie, hebben voorspeld, dat komt gewoon uit. De economische groei komt zowel dit jaar als volgend jaar lager uit dan eerder verwacht. De krimp zet door. Door de tegenvallende ontwikkeling van de internationale economie, maar ook door de "terughoudende bestedingen" van huishoudens en bedrijven. Volgend jaar en in 2014 zal de werkloosheid sterk stijgen. 

Oké, denk je dan, maar dan zal het overheidstekort toch wel afnemen? Want daar is het toch om begonnen, bij die bezuinigingsstrategie? We moeten "het vertrouwen" terugwinnen door het overheidsbudget "op orde te brengen". Maar nee hoor, zoals voorspeld door de critici van de bezuinigingsstrategie (zie hier Paul de Grauwe precies een maand gelden), valt het tekort hoger uit dan eerder verwacht. En zowel dit jaar als volgend jaar produceert de economie bijna 4 procent onder het potentiële niveau.

Is er nu bij DNB enige reflectie waar te nemen op deze resultaten? En op de "wijsheid" van de bezuinigingsstrategie? Ja, enige reflectie is er te bespeuren. Mijn oog viel op deze passage, die onderdeel is van een alinea die ingaat op de discussies over de zogenaamde multipliers:

Macro-economische modellen van DNB en CPB wijzen voor Nederland op een multiplier van 0,3 à 1 op korte termijn. Met andere woorden, bezuinigingen op overheidsbestedingen of lastenverzwaringen ter grootte van 1% van het bbp verlagen de economische groei met 0,3 tot 1,0%-punt. Bij dergelijke berekeningen wordt in de regel geen rekening gehouden met positieve vertrouwenseffecten bij gezinnen, bedrijven en financiële markten als gevolg van gezonde(re) overheidsfinanciën. In geval van onhoudbare overheidsfinanciën zal een deel van de gezinnen en bedrijven immers rekening houden met toekomstige belastingverhogingen en in anticipatie daarop hun bestedingen neerwaarts aanpassen.

Er zijn recent verschillende studies verschenen die er op wijzen dat de negatieve effecten van overheidsbezuinigingen (die multipliers) in de huidige en overeenkomstige situatie groot zijn. En vandaag was er weer deze studie van Auerbach en Gorodnichenko, die aantoont dat landen met die bezuinigingen ook elkaar negatief beïnvloeden. De aanwijzingen zijn zo sterk, dat je daar eigenlijk met goed fatsoen niet meer om heen kunt. Ook De Nederlandse Bank niet.

Maar wat probeert die daar dan nog tegen in te brengen? Dat de zogenaamde positieve vertrouwenseffecten niet in die studies worden meegenomen. Dat slaat op die bekende vertrouwensfee (Krugman), die als we maar genoeg bezuinigen, met haar toverstokje komt. En daar op slaat die laatste zin van het citaat hierboven.  DNB gelooft serieus dat als we nu minder zouden bezuinigen, dat wij dan met zijn allen (gezinnen en bedrijven) zouden roepen: O jee, de overheid gooit geld over de bank balk, dat leidt in de toekomst tot hogere belastingen, dus moeten we nu al vast maar minder gaan uitgeven.

En dat geloof in dat wel hoogst onwaarschijnlijke effect (waarvan ik geen empirische onderbouwing ken), dat telt voor DNB veel zwaarder dan alles wat we nu, op dit moment, in de rauwe werkelijkheid, meemaken: terug vallende bestedingen en investeringen, krimp van de economie, oplopende werkloosheid. Het is niet te begrijpen.
Update. Zie nu ook Paul de Grauwe over het verschil tussen de België en Nederland. De regering-Di Rupo heeft minder bezuinigd. Of omdat ze dat dat verstandig vonden, of door interne tegenstellingen, dat is niet geheel duidelijk. Maar het resultaat is dat de recessie in Nederland dieper is dan in België, terwijl het begrotingstekort in Nederland niet sneller daalt.