De huidige financieel-economische problemen in de Verenigde Staten en Europa zijn voor een groot deel terug te voeren op een schuldencrisis. En die schuldencrisis lijkt voorafgegaan te zijn door een lange periode van ongeveer een halve eeuw waarin mensen meer schulden zijn gaan maken. Over gegevens voor Europa beschik ik niet, maar die voor de V.S. zijn te vinden in dit paper.
De auteurs van dat paper vragen zich af of die toename van schulden er mee te maken heeft dat in ongeveer diezelfde periode de televisie opkwam en zichzelf snel over vrijwel alle huishoudens verspreidde. Want met de televisie nam de blootstelling aan reclame snel toe. Reclame roept op tot consumeren. Daarvoor is geld nodig en daar kunnen mensen meer over beschikken door meer te gaan werken en/of door meer te gaan lenen.
In de periode van het begin van de televisie wees John Kenneth Galbraith (de vader van James Galbraith) er in The Affluent Society al op dat de toename van reclame zou leiden tot economisch inefficiënt hoge niveau's van consumptie, arbeidsuren en schulden en een te laag niveau van vrije tijd. Dat "economisch inefficiënt" betekent dat mensen er beter aan toe zouden zijn als ze niet of minder aan reclame waren blootgesteld.
De onderzoekers van het paper waar ik hierboven naar linkte, onderbouwen het vermoeden dat het blootgesteld zijn aan reclame door televisiekijken leidt tot het meer aangaan van schulden. Daar voor keken ze naar waar in de V.S. eerder en waar later tussen 1945 en 1975 de televisie was doorgedrongen. En ze brachten die gegevens in verband met cijfers over schulden van huishoudens. Het blijkt dan dat de verspreiding van televisie samen ging met een toename van schulden ten behoeve van duurzame consumptiegoederen. Ook ging het samen met een toename van de arbeidsparticipatie.
Dit wijst erop dat de toename van schulden na de Tweede Wereldoorlog, althans in de V.S., op gang is gebracht doordat mensen televisie gingen kijken en daardoor ineens veel meer aan reclame werden blootgesteld. Opmerkelijk is trouwens dat het maken van schulden nog steeds sterk toenam nadat de televisie al tot vrijwel alle huishoudens was doorgedrongen en het aantal uren televisiekijken stabiliseerde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten