Het zal nog wel even duren voor we een duidelijk zicht hebben op wat er zich in de Verenigde Staten heeft afgespeeld, maar voorlopig moeten we ons erop instellen dat de foute leider Donald Trump opnieuw de Amerikaanse president wordt en daarmee de machtigste man van de wereld. Hier het vorige bericht.
Dat is een zware slag voor iedereen die hoopte op een volgende stap op de weg naar de vooruitgang. In 2018 schreef ik over dat pad van de vooruitgang:
De menselijke geschiedenis is er niet een van alleen maar vooruitgang.
Neem nu die twee heel verstandige inzichten die na de Tweede
Wereldoorlog om zich heen grepen: het belang van bestaanszekerheid en
het belang van het tegengaan van te grote ongelijkheid. Inzichten die
werden omgezet in wetgeving en internationale verdragen. Denk aan de
sociale zekerheid van de verzorgingsstaat, aan de herverdeling door
middel van sterk progressieve belastingheffing en aan de Universele
Verklaring van de Rechten van de Mens (1948).
Dat waren ontwikkelingen die vooruitgang genoemd kunnen worden, omdat ze
uitingen waren van het overheersen van de menselijke
gemeenschapsintuïties over de daaraan tegengestelde intuïties van de
statuscompetitie en de statushiërarchie.
Maar nu, in 2018, kun je niet anders dan concluderen dat er zo ongeveer
sinds 1970 stappen zijn teruggezet. Het neoliberale marktdenken greep
om zich heen. Toenemende ongelijkheid zou geen probleem zijn. De
verzorgingsstaat moest worden afgebroken, om mensen meer voor zichzelf
te laten zorgen. Bestaansonzekerheid was juist goed, want zorgde immers
voor de nodige prikkels om zich in te spannen.
En we zien de negatieve gevolgen om ons heen. Toenemende ongelijkheid
lijkt een zichzelf versterkend proces. Bestaansonzekerheid neemt toe. De
extreem rijken en de grote ondernemingen gebruiken hun middelen om de
democratie en de media te beïnvloeden in een hun welgevallige richting.
Het door de toegenomen bestaansonzekerheid gegroeide maatschappelijk
ongenoegen wordt met succes omgebogen in vijandigheid ten opzichte van
vreemdelingen, immigranten, vluchtelingen en uitkeringstrekkers.
Rechts-extremisme en populisme ("de anderen" zijn de boosdoeners)
grijpen om zich heen. Narcisten aan de macht maken gebruik van de hen
geboden kansen om de vrije pers en de democratische procedures van de
scheiding der machten om zeep te helpen..
Van dag tot dag denk je: zullen de krachten van de democratie en de
gelijke rechten, dus van de gemeenschapsintuïties, sterk genoeg zijn om
de ontwikkelingen te keren? Zodat we weer terug kunnen keren op het pad
van de vooruitgang?
Ik hoopte, ja, ik ging ervan uit, dat we nu, in 2024, al aardig op weg waren.
Nee, dat zijn we dus niet.
Wat te doen? En wat valt er te doen? In ieder geval in eigen land de oppositie steunen tegen dit rechts-extremistische kabinet dat zich gevormd heeft rond de eenmanspartij van de foute leider en Trump-bewonderaar Geert Wilders. Door bijvoorbeeld lid te worden van de PvdA en GroenLinks, zoals ik eerder dit jaar deed.
En ik moest natuurlijk weer denken aan het schoolvoorbeeld van de foute leider, Adolf Hitler. Ik bladerde door het dagboek van Anna Haag, "Denken ist heute überhaupt nicht mehr Mode. Tagebuch 1940 - 1945, dat in 2021 verscheen. De Nederlandse vertaling is onder de titel Vreemdeling in eigen land als Ebook verkrijgbaar.
Ik bleef even hangen op p. 70. Op 15 mei 1941 schreef Anna Haag over een van haar buren:
Ich möchte ernsthaft wissen, wie viele "Durchschnittsdeutsche" wir haben. Dieser ist ein "Allesfresser": er ist fromm, gottgläubig, christusgläubig, hitlergläubig, vaterlandsgläubig, er ist voller Mitleid und - voll entsetzlicher Bestialität. Es schmerzt ihn, ein kleiner Tier leiden zu sehen, und er fühlt sich edel in seinem Mitleid, aber gleichzeitig ist es im "höheren" (nationalistischen) Sinn notwendig, ganze Völker auszurotten, sie auf de scheußlichsten Weise vom Erdboden verschwinden zu lassen - zu "vertilgen" (wie Hitler sagt).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten