Daarom kon er bij de invoering van de euro van uit worden gegaan dat een institutionele aankleding die zou voldoen bij gunstig economisch weer voldoende zou zijn. Op een crisis hoefde niet te worden gerekend, dus hoefde daar ook niet op te worden geanticipeerd. De institutionele fouten die daardoor gemaakt werden, zijn ondertussen bekend. Zie nog eens mijn berichten De eurocrisis was voorspeld uit eind 2011 en Een passage uit 2006 die in november 2011 heel actueel was. En nog steeds is uit augustus 2012.
Het kan geen kwaad dat alles nog eens grondig uit te zoeken. Maar waar veel dringender een parlementaire enquête naar zou moeten worden gehouden, is de wijze waarop door de eurozone op de crisis werd gereageerd. Naar hoe het kan dat terwijl voor de crisis de kapitaalsstromen naar de perifere landen (Spanje, Griekenland, Ierland) ruim baan werd gegeven, na de crisis niet naar een collectieve oplossing werd gezocht voor de ontstane problemen. Aangenomen mocht worden dat de geldschieters, de Duitse, Franse en Nederlandse banken, en de lenende (private) partijen konden rekenen op impliciete garanties op eurozone niveau.
Maar toen de problemen uitbraken, was de eerste reactie van bondskanselier Merkel dat zulks niet de bedoeling kon zijn. Oké, de banken moesten wel worden gered, maar waar landen gedwongen werden om private schulden over te nemen, moesten die tot de laatste cent worden terugbetaald. De financiële crisis, die een private schuldencrisis was, werd omgebouwd tot een crisis van landen die te veel geld hadden uitgegeven. Terwijl het de invoering van de euro was die die grote kapitaalsstromen had uitgelokt, mocht datzelfde eurostelsel niet de bron zijn van oplossingen voor de gecreëerde problemen. Nee, ieder land moest zelf "zijn" problemen oplossen. Geen risicodeling, hoe zeer die ook in de lijn der verwachtingen had gelegen. En hoezeer die verwachtingen ook onweersproken waren gebleven. Update. En hoezeer ook een muntunie daarzonder niet kan functioneren.
Dat was een uiterst onheuse en onlogische reactie op dat wat er gebeurd was. Maar Duitsland kreeg geen tegenspraak van de andere eurozonelanden. In 2010 werd integendeel besloten tot het bezuinigingsbeleid, dat tot vandaag de dag zijn rampzalige uitwerking heeft gehad. Zie voor enige historische informatie Een economische (en sociale) calamiteit van historische omvang - de Schwäbische Hausfrau en de bezuinigingszeepbel.
Ik denk dat het historisch veel interessanter, maar vooral ook van veel groter actueel belang is, om een parlementaire enquête te starten naar de falende aanpak van de crisis door de eurozone-instellingen, dus ook door de Nederlandse regering. Er even van uitgaande dat de euro niet meer is terug te draaien en dat bovendien de Europese eenwording onverminderd nastrevenswaardig is, zouden we er naar moeten streven om de fouten in de institutionele opzet en in het gevoerde beleid te herstellen. Daar zou een enquête een goede rol in kunnen spelen.
Alles wat hierboven staat, ging zo ongeveer door mijn hoofd toen ik het bericht las over dat burgerinitiatief. En ik dacht, zou ik de enige zijn die zo denkt? Dat zal toch niet? En dat klopt, want vanochtend las ik het korte maar fraaie ingezonden stuk van Arie van der Hek in de Volkskrant, die ook precies hier voor pleit.
Arie van der Hek was Tweede Kamerlid voor de PvdA van 1973 tot 1987. Hadden ze bij de PvdA nu nog maar zulke Kamerleden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten